کتاب امثال و کنایات در سنجه آیات و روایات روانه بازار نشر شد
نور معرفت: کتاب امثال و کنایات در سنجه آیات و روایات اثر محمود مهرآوران در 424 صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسید.
به گزارش نور معرفت به نقل از مهر، کتاب «امثال و کنایات در سنجه آیات و روایات» اثر محمود مهرآوران در ۴۲۴ صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسید.
فرهنگ عامه مجموعه ای از باورها دانستنی ها حکمت ها ضرب المثل ها مثل ها کنایات و سخنان معروف است که محتوا و زندگی مردم را نشان میدهد این باورها در نیازها نوع نگرش جهان بینی احساسات و عواطف اخلاق عادات خاصیت های فرهنگی تجربه و آرمان های زندگی ریشه دارد خیلی از این باورها ممکنست با دانش و زندگی امروز درست یا ناصحیح باشد این کتاب کمی از تعبیرات و سخنان مشهوری است که در زندگی عمومی ما بر زبان ها جاری است و کوشش شده با برخی آیات و روایات تطبیق داده شود تا روایی و ناروایی بودن آنها از این منظر روشن شود محتوای این مجموعه شامل چهار دسته از مطالب است:
۱. مثل، ضرب المثل، کنایه یا سخنی مشهور که بر باوری فرهنگی یا تجربه ای از زندگی دلالت دارد.
۲. آیات قرآن که متناسب با سخن مورد نظر می توان در تأیید یا رد باورهای فرهنگی و اجتماعی به آنها استناد کرد.
۳. احادیث و روایاتی که در رابطه با مبحث مورد نظر در متون روایی دیده می شوند و با موضوع تناسب دارند.
۴. شواهدی از متون ادبی خصوصاً اشعار فارسی که آن باور را بازتاب داده یا موجب گسترش و پایداری باورها و خاصیت های فرهنگی، اجتماعی و عمومی مورد نظر شده اند.
مجموعه شواهد گردآمده در این کتاب به زبانی ساده با برخی آیات قرآن که به شکلی می توان در این زمینه به آنها استناد کرد، سنجیده شده است. نیز به سخنان و روایات پیامبر و امامان بزرگوار شیعه در بررسی و تطبیق این مجموعه استناد گشته، اما ملاک در بیان روایات، منابع مهم و مشهور متداول می باشد. ممکنست درباره ی تعدادی از این احادیث و روایات، تشکیک ها و تردیدهایی باشد، اما در این کتاب نه مجال واکاوی سلسله حدیثی آن بوده و نه در تخصص مؤلف آن.
ساختار اثر
این اثر در شش فصل تألیف شده است؛ در فصل اول که با عنوان «رویدادها و کردارها» به رشته تحریر درآمده، مباحثی همچون «آب رفته به جوی برنمی گردد»، «پشیمانی سودی ندارد»، «خدا گز حکمت ببندد دری / ز رحمت گشاید در دیگری»، «نیکی و پرسش؟، «به امان خدا»، «عمر کسی وفا نکردن»، «شتر دیدی ندیدی»، «جادو و جنبل کردن»، «چله گرفتن / چله نشستن / چله نشینی»، «اشهد خود یک کسی را خواندن»، «دعا نوشتن / دعا گرفتن»، «جای شکرش باقی است» تبیین شده است.
نویسنده در فصل دوم با عنوان «صفات، خاصیت ها، روحیات و رفتارها» مباحث شامل «شق القمر کردن»، «حلالیت طلبیدن / حلال بودن»، «آب زیرکاه، «بوقلمون صفت»، «حسود هیچ گاه نیاسود!»، «از خدا پنهان نیست از شما چه پنهان؟!»، «از خر شیطان پایین آمدن»، «مثل قلب مؤمن»، «نه سیخ بسوزه نه کباب»، «تو حول و ولا افتادن»، «جان به عزرائیل ندادن»، «در جوانی پاک بودن شیوه پیغمبری است»، «کافر همه را به کیش خود پندارد»، را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.
«باورها و عقاید» عنوان سومین فصل از کتاب حاضر است که در این فصل عباراتی مثل «بسم الله گفتن»، «آب روشنایی است»، «آب نطلبیده مراد است»، «از تو حرکت از خدا برکت»، «یک در دنیا صد در آخرت»، «دل به دل راه دارد»، «دروغگو دشمن خداست»، «انسان جایزالخطاست»، «پیشانی اش بلند است»، «شکم گرسنه ایمان ندارد / آدم گرسنه ایمان ندارد»، «قدم کسی بد یا خوب بودن»، «تصدق (صدقه برای رفع بلا)»، «آدم بد ذات / بدجنس / بد سرشت / بد طینت / جنسش خراب است»، حرف (کلام) مرد یکی است»، «عیسی به دین خود / عیسی به دین خود / موسی به دین خود»، «خواهی نشوی رسوا / همرنگ جماعت شو»، «خدا همه چیز را به یک بنده نمی دهد»، «آب تربت (تربت کربلا برای شفا)»، «جن از بسم الله می ترسد»، «چشم زدن / چشم کسی شور بودن»، «مهمان حبیب خداست»، «حسابش با کرام الکاتبین است»، «شیطان تو (جلد) پوست کسی رفتن»، «دیدار به قیامت»، «دار دنیا»، «چهارقل»، «آه کسی گرفتن / گیرا بودن آه»، «نورباران شود / نور به قبرش ببارد»، «قضا و بلا»، «الله بختکی»، «شگون داشتن / نداشتن»، «حق به حق دار می رسد» بررسی شده است.
فصل بعدی به «اندرزها (توصیه ها، رهنمودها و مصلحت ها) اختصاص یافته است که تعدادی از مباحث این فصل عبارت است از: «احتیاط شرط عقل است»، «آب رو از سرچشمه باید بست»، «کار امروز به فردا مفکن»، «کبوتر با کبوتر باز با باز کند / همجنس با همجنس پرواز»، «گناه کسی را پای دیگری نمی نویسند»، «گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی»، «هر آنکس که دندان دهد نان دهد»، «آرزو بر جوانان عیب نیست»، «وقت طلاست»، «شنیدن کی بود مانند دیدن؟»، «به در می گویند که دیوار بشنود»، «خفته را خفته کی کند بیدار».
«بینی و بین الله»، «آیه یأس خواندن»، «خدا مرگم بدهد / خدا مرا بکشد»، «خدا جای حق نشسته»، «چشم هم چشمی»، «خدا بد ندهد»، «خدا خر را شناخت که به او شاخ نداد»، «دوری و دوستی»، «هر چه سنگه مال پای لنگه»، «گوش شیطان کر!»، «چشم شیطان کور!»، «و روزگار لعنتی» تعدادی از عناوین مباحث فصل ششم با عنوان «عادات، کردارها و تکیه کلام ها» است.
ششمین و آخرین فصل از کتاب حاضر با عنوان «تجربه های حکیمانه» به مباحثی همچون «آتش خشک و تر نمی شناسد»، «عجله کار شیطان است»، «جلوی ضرر را هرجا بگیری منفعت است»، «چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است»، «از ماست که بر ماست»، «هر کاری چاره دارد»، «جز مرگ دنیا دار مکافات است»، «عمر نوح می خواهد»، «از هر دست دادی از همان دست می گیری»، «صبر ایوب دارد»، «حرف حق تلخ است»، «دنیا وفا ندارد»، «خلایق هر چه لایق»، «عقل که نباشد جان در عذاب است»، «پسته بی مغز اگر لب وا کند رسوا شود»، «این نیز بگذرد» اختصاص یافته است.
برشی از اثر
این تعبیر به مفهوم نواندیشیده، بدون قصد و غرض مشخص و به امید بخت و اقبال، کاری کردن، نه از روی تعقل آینده نگری. باور به این که برخی افراد، بی علت و بدون هر کوششی به نعمت یا موفقیت دست می یابند، اصولا به علت نشناختن علل و عوامل است، اما در زبان مردم با واژه یا ترکیبات یاد می شود که گویی از سر اتفاق و شانس و بی حساب چنین موضوعی حادث شده است. در جنبه مخالفت با مفهوم این ضرب المثل می توان از آیات زیر کمک گرفت:
«مَّا أَصَابَکَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ مَا أَصَابَکَ مِن سَیِّئَةٍ فَمِن نَّفْسِکَ»؛ [آری] آن چه از نیکی ها به تو می رسد، از جانب خداست و آن چه از بدی به تو می رسد، از طرف خود توست (نساء، آیه ۷۹).
«إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّی یُغَیِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ»؛ خداوند سرنوشت هیچ قوم و [ملتی] را تغییر نمی دهد، مگر آنکه مگر آنان آن چه را در خودشان است، تغییر دهند (رعد، آیه ۱۱).
در مورد در حوزه ضرر و زیان نیز هیچ حادثه ای بی سبب و علت روی نمی دهد چنانکه از این آیه دریافت می شود:
«إِنَّمَا النَّجْوَی مِنَ الشَّیْطَانِ لِیَحْزُنَ الَّذِینَ آمَنُوا وَلَیْسَ بِضَارِّهِمْ شَیْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ»؛ نجوا تنها از طرف شیطان است؛ می خواهد با آن، مؤمنان غمگین شوند، ولی نمی تواند هیچ ضرری به آنها رساند، جز به فرمان خدا (مجادله، آیه ۱۰).
قرآن کریم باز آن چه را به ما می رسد، نتیجه اهتمام خودمان می داند، چنان که می فرماید: «لَّیْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَی»؛ و این که برای انسان، بهره ای جز اهتمام و کوشش او نیست (نجم، آیه ۳۹).
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب