خاقانی برای انسان امروز چه دارد؟
به گزارش نور معرفت، سعید مهدوی فر می گوید: اگر استادان دانشگاه، دانشجویان و پژوهشگران بتوانند خاقانی را آنطور که هست، بررسی و معرفی کنند، اساسا جاذبه های مختلفی برای نسل جدید دارد و می تواند دریچه ای به شناخت بهتر ادبیات کهن باشد.
این پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی که با کتاب «خاقانی نامه» به عنوان برگزیده‌ی بخش «درباره‌ی شعر» هجدهمین دوره‌ی جشنواره‌ی شعر فجر معرفی شده است، در گفت و گو با ایسنا درباره‌ی این اثر اظهار داشت: این کتاب، برگزیده ای از مقالات و جستارهایی است که در طول ۱۰ سال قبل عمدتا در مجلات علمی-پژوهشی منتشر نموده ام، به عبارت دیگر این کتاب چکیده‌ی مطالعات من است که در پنج بخش تدوین شده: تصحیح، بلاغت، پشتوانه های فرهنگی و نیز نقد و بررسی. بخش پنجم دربردارنده‌ی چهار مقاله است که برای نخستین بار منتشر می شود.
وی در پاسخ به این پرسش که خاقانی جزو شاعرانی است که کمتر به او پرداخته شده، و چرا سراغ این شاعر رفته است؟ اظهار داشت: بله متأسفانه خاقانی کمتر مورد توجه بوده که بخشی به شعر و سخن خاقانی برمی گردد و درصدی نیز به شخصیت خاص شاعر؛ شعر خاقانی شعری دشوار و سنگین است و نثر او نیز مشکل تر از شعرش، بدین سبب خیلی ها نتوانسته اند آشنایی چندانی با او پیدا کنند. ارتباط من با این سخنور بزرگ از جایی شروع شد که در پی تحلیل صور خیال دیوان او بودم و پایان نامه‌ی دوره‌ی کارشناسی ارشد خودرا بدان اختصاص دادم. این رساله در سال ۱۳۹۳ برگزیده‌ی جشنواره فارابی شد و به سال ۱۳۹۵ با عنوان «فرهنگنامه‌ی صور خیال در دیوان خاقانی» در قالب کتابی سه جلدی توسط انتشارات زوّار منتشر گردید.
مهدوی فر درباره ی این که شعر خاقانی برای انسان امروز چه حرفی برای گفتن دارد، توضیح داد: اگر بخواهیم به اهمیت سخن خاقانی بپردازیم باید آثارش را از چند نقطه نظر تبیین و تحلیل کنیم؛ خاقانی شاعری است که از نظر فنون شعری و ادبی در مرتبه بلندی قرار دارد، متأسفانه کارکردها و رمز و رازهای هنری خاقانی نیز چندان مورد توجه نبوده و اثر خاصی دراین زمینه نداریم، البته اهتمام کرده ام در مقالاتم تعدادی از شیوه های نو و شگردهای بدیع سخنوری او را تبیین و تحلیل کنم. دومین چیزی که در شعر خاقانی می تواند مهم باشد، بحث پشتوانه های فرهنگی است؛ دیوان خاقانی دریایی از اطلاعات مختلف در زمینه‌ی دانش هایی چون طب، نجوم، تاریخ، جغرافیا، ادیان، کلام، فلسفه و غیره است؛ بدین سبب می تواند دریچه ای روشن به گذشته باشد.
او سپس اظهار داشت: شخصیت خاقانی هم حائز اهمیت است؛ خاقانی یک شاعر معناگرا و دارای سیستم فکری خاصی مانند مولانا و عطار و خیام نیست، اما شاعری است در اوج احساسات. او توانسته احساسات خودرا به خوبی در شعرش به تصویر بکشد، گاه در سوگ فرزندش مویه کرده، گاه دشمنان را هجو گفته و در جایی دست به ستایش ممدوحش زده است. خاقانی غزلیات لطیفی نیز دارد که عمدتا به عشق و معشوق پرداخته است.
این پژوهشگر اشاره کرد: مطالعه‌ی دیوان خاقانی چنانکه بزرگان ادب فارسی گفته اند، مصداق این تعبیر است: «چون صد آید نود هم پیش ماست» ؛ اگر دیوان خاقانی را خوب مطالعه کنید و بتوانید ارتباط شایسته ای با این متن بگیرید، می توانید متون دیگر را بهتر و دقیق تر بخوانید.
سعید مهدوی فر درباره ی این که خاقانی شاعر ناآشنایی بین عامه‌ی مردم است و چطور می توانیم مردم را با این شاعر آشتی دهیم، اظهار داشت: بخشی به زمینه روحی و عاطفی افراد برمی گردد و بخشی نیز به دشواری سخن وی؛ اگر بتوانیم خاقانی را خوب شرح و تحلیل نماییم، می توانیم راه را برای رابطه بیشتر با این شاعر هموار نماییم. بطورمثال برخی ظرافت های هنری و ادبی در دیوان او وجود دارد که قرن ها بعد در قالب نظریه ها و انگارهایی چون آشنایی زادیی، وجه غالب و... بیان شده اند. اگر استادان دانشگاه، دانشجویان و پژوهشگران بتوانند خاقانی را آنطور که هست، بررسی و معرفی کنند، اساسا جاذبه های مختلفی برای نسل جدید دارد و می تواند دریچه ای به شناخت بهتر ادبیات کهن باشد.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب