در گفتگو با محمود كریمی مطرح شد؛
هیئت در جهاد امروز باید در خدمت مردم باشد
به گزارش نور معرفت محمود کریمی اظهار داشت: مداحی باید مداحی بماند. ما نوآوری داریم، اما نوآوری بعضی مواقع نوع آوری می شود. اصلاً یک نوع دیگر را می آوریم و هویتش عوض می شود.
به گزارش نور معرفت به نقل از مهر، دیدار اخیر رهبر معظم انقلاب با تعدادی از مداحان یکی از دیدارهای مهم چند ماه اخیر بود. بررسی سیره عملی حضرت زهرا سلام الله علیها، نقش هیئات و مداحان در جهاد تبیین و بایسته های مداحی و هیئت از محورهای مهم این دیدار بودند. به همین دلیل پایگاه اطلاع رسانی دفتر تنظیم و نشر آثار رهبر انقلاب جهت بررسی دقیق تر این محورها به گفت و گو با حاج محمود کریمی، مداح دوده علیهم السلام پرداخته است. محمود کریمی معتقد می باشد مقابله با برنامه های دشمن و خدمات اجتماعی از وظایف لاینفک هیئت است.
*در دیدار اخیر مداحان با رهبر انقلاب در حسینیه امام خمینی رحمةالله مقابل، شما هم حضور داشتید. این دیدار همچون دیدارهای پر مضمون رهبر انقلاب در این چند سال اخیر بود. نظر شما چیست؟
دیدارهای حضرت آقا خصوصاً با قشر مداحان همیشه پر مضمون است. از دید خودم عرض می کنم و از روی تعصب نمی گویم. آقا هیچ موضوعی را تعبدی به کسی نمی گویند. البته، جلسه ما هم مستثنی نیست. ما چون اهل روضه خواندن و منبر هستیم، آقا بیشتر برای ما دلیل می آورند و خیلی لطیف موضوع را مطرح می کنند. در حقیقت، خط سیر مداحی هم در آن دارند؛ یعنی این خط سیر را یک جوری به ما نشان می دهند که ما از همین خط سیر صحبت کردن را یاد بگیریم. در حقیقت، همان هندسه ای که آقا در بیاناتشان فرمودند.
صحبت های آقا را می شود در سه بخش خلاصه کرد: اول، جایگاه حضرت صدیقه سلام الله علیها و جایگاه زن؛ دوم، جایگاه هیئت و سوم، جایگاه مداح در هیئت. بعد هم به این نتیجه می رسند که در مجموعه ای به این بزرگی جای مداح در هیئت کجاست. جای هیئت در جامعه اسلامی کجاست. جایت را که پیدا کردی، تازه می فهمی که از چه شرایطی می توانی استفاده کنی. آیا شبیه خودت دورت زیاد است. اگر دورت زیاد است، باید تشکیلاتی رفتار کنی. اگر دورت کم است، آتش به اختیار رفتار کنی. آتش به اختیار هم این طوری نیست که هر جا را دوست داری بزنی.
ایشان می فرمایند اگر خواب بمانی و بلند شوی، ممکنست خودی را بزنی. اگر آتش به اختیار می خواهی رفتار کنی، باید همیشه بیدار باشی. این هندسه صحبت آقاست.
*به جای خوبی رسیدیم. رهبر انقلاب در جمله معناداری فرمودند هر تلاشی جهاد نیست. جهاد، تلاشی است که در نسبت با دشمن تعریف می شود. در چنین فضایی هیئت باید در چه مختصات و راستایی حرکت نماید که تلاشش در حوزه مودت دوده در زمره جهاد محسوب شود؟
خلاصه جهاد این است دشمن را هدف بگیریم. خب، هر کدام از ماها هر جایی می توانیم به مقابله با دشمن بپردازیم، ولی چرا آقا این قدر دشمن دشمن می کنند؟ چرا فکر می نماییم همه دشمن ما هستند؟ چرا فکر نکنیم؟ ببینید، جنگ نرم مثل جنگ سخت نیست، بلکه خیلی مشکل تر است. به خاطر همین آقا در این دیدار خیلی حساسیت به خرج می دهند. البته، ما هم در زمینه جهاد داریم کارهایی در هیئت انجام می دهیم. نمونه اش، محرومیت زدایی است. الآن برخی از آقایان و خانم های فعال صنعتی، اقتصادی و فرهنگی را به جلسات خودمان دعوت می نماییم و از آنها کمک می گیریم و کار می نماییم.
*هیئت شما در کنار گلزار شهدای امامزاده علی اکبر مقابل السلام چیذر و در محضر ۶۶۰ شهید قرار دارد. این فضای معطر به جهاد و شهادت چه تأثیری روی فضا و فرهنگ هیئت شما گذاشته است؟
هیئت رایه العباس (هیئت رزمندگان منطقه شمیرانات)، پس از شهادت شهدای هشت سال دفاع مقدس به وجود آمد. شهدا زاییده هیئت اند و همانطور که حضرت آقا فرمودند هیئت شهیدپرور است. در همین هیئت کسی بود که پس از تمام شدن مجلس، حسینیه را جارو می زد. پس از شهادتش، فهمیدیم مصطفی احمدی روشن، از دانشمندان هسته ای است. الآن هم در همین گلزار شهدای چیذر دفن است. خب، این یعنی من آنها را شهید کردم؟! نه! این همان هندسه است که شهید از هیئت بیرون می آید. بعد یک مداح خوب از دل شهید بیرون می آید. منِ روضه خوان در جایگاه خودم هم در دامان دو شهید بزرگ شدم. ما میهمان این شهدا هستیم و آنها روی ما تأثیر می گذارند و کار خودشان را انجام می دهند. به لطف امام حسین مقابل السلام، این شهدا خیلی به ما لطف می کنند. یک جاهایی از برکت شهدا جلوگیری می شود که از خطا رفتن ماست. کسی در گوش آنها نخوانده بود. آنها یک جمله را از حضرت امام یا حضرت آقا شنیدند، درک کردند و رفتند. نایستادند که بهشان گفته شود. سیدحسن نصرالله می گوید ما دقت می نماییم ببینیم نظر آقا به چیست، آنرا برای خودمان فرض می دانیم، نمی ایستیم که ایشان دستور بدهند.
*شما یک مداح و هیئتی مورد اقبال دیگران هستید که عقبه اجتماعی هم دارید؛ چرا زمینه های فعالیتتان را از حوزه کودک تا محرومیت زدایی و جمع کردن هزینه مالی زندانیان نیازمند و تامین جهیزیه تکثیر، گوناگون و گسترده می کنید؟ این اقدامات چه ربطی به هیئت دارد؟
خب، آقای حاج قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس چه کار داشت به مسجدساختن در دهات؟! چه کار داشت به حسینیه راه انداختن؟! چه کار داشت به سیل؟! به شما چه ربطی دارد؟! من نکنم، کی بکند؟ شما انجام می دهید؟! بفرمائید این کار را بروید انجام بدهید! آتش به اختیار یعنی این دیگر.
*یعنی این ها را جزو وظایف اجتماعی هیئتتان می دانید؟
بله، دقیقاً! اصلاً وظیفه ماست. من نمی گویم وظیفه کس دیگری نیست. تا اندازه ای که ما می توانیم وظیفه مان است. تو می توانی این دفعه را برداری، نایست تا مسئولش بیاید. خدمت به مردم در فرمایشات حضرت آقا هم بود. بار مردم را بردار، غصه مردم را کم کن. حداقل بنشین پای درد دلش، ببین چه می گوید.
مرد را دردی اگر باشد خوش است
درد بی دردی علاجش آتش است
ما کار خودمان را باید انجام بدهیم. باری را که می توانیم باید برداریم. یکی گره ای به کارش افتاده، اگر من می توانم باز کنم بای د بروم باز کنم.
یکی از پیرغلامان می گفت در فتنه ۸۸ تنها قشری که مردودی نداشتند، هیئتی ها و مداح ها بودند. الآن همین هیئت رایه العباس شهید مدافع حرم، شهید مدافع امنیت، شهید مرزبانی ناجا و شهید هسته ای دارد. در رایه العباس چه کارهایی می کنید و چه کارهایی هم نمی کنید که سر بزنگاه های سیاسی و خط کشی های مشخص با دشمن سربلند بیرون آمده اید؟ در بزنگاه هایی فتنه گون اوضاع برای خیلی ها واضح و معین نیست.
من خودم عددی نیستم، ولی اگر من حواسم باشد، دوستان من هم باید حواسشان باشد. من نگاه می کنم که آقا امام زمان روحی فداه از من چه می خواهد. دستوراتی دارند که مشخص است. یک جاهایی هم به مسائل روز می رسم. من وظیفه ام را انجام می دهم. ممکنست خیلی ها خوششان نیاید، خیلی ها هم خوششان بیاید. نه از خوش آمدن یک عده خوشحال می شوم، نه از بدآمدن یک عده ناراحت می شوم. باید به وظیفه خودمان عمل نماییم. هر کس به وظیفه اش عمل کند، امام حسین مقابل السلام او را جلو می برد. فرهنگ هیئت این است.
شاید برخی از کارهایی که ما داریم انجام می دهیم، در ظاهر در زمینه کار ما شاید نباشد؛ چون کسی آن بار را برنمی دارد ما باید برداریم؛ اما چرا مجموعه هیئت ها تا حالا مردودی و رفوزه نداده؟ به جهت اینکه به امام حسین مقابل السلام وصل است. کسی که برای امام حسین مقابل السلام می آید، ذهن و دلش هم مال امام حسین مقابل السلام است. وقتی دلش مال امام حسین مقابل السلام باشد، هر جا فکر کند به طرف امام حسین مقابل السلام می خواهد تیری برود، می گوید این دفعه ما نمی گذاریم.
انقلاب از کجاها قدرت پیدا کرد؟ زمان انقلاب من در مسجدالمهدی شاهین شهر این نوحه را می خواندم:
حسین سرباز ره دین بود
عاقبت حق طلبی این بود
من آن موقع ده ساله بودم. من و پدرم را گرفتند و بردند. رییس پاسگاه یک چک به من زد و گفت بچه این شعر را کی یادت داده؟ گفتم پدرم. پدرم را هم زد. فهمیدم این شعر تیر است. چرا برای بقیه نوحه ها کتک نخوردم؟ معلوم بود یک کاری کرده است. تازه فهمیدم زور هیئت چقدر است، چرا هیئت ها را نشانه گیری می کنند، چرا پیش از محرم آغاز به تحلیل می کنند.
ما کاری که باید انجام بدهیم، انجام می دهیم. ما کاری که وظیفه مان باشد، باری از دوش مردم برداریم، انجام می دهیم. ما اگر قرار باشد خودمان هم فدا بشویم که این مملکت سفت، محکم، مقتدر، باعزت بماند، شک نمی نماییم و خودمان را فدا می نماییم.
*شما و هیئتتان یکی از هیئت هایی هستید که در نوآوری ها در زمینه های مختلف تجربه داشته اید. در این نوآوری ها چه ملاحظه هایی را داشته و رعایت می کنید؟
کسی می تواند یک فیلم ساز خوب شود که حداقل مکاتب دیگر فیلم سازها را هم بشناسد. باید مکاتب دیگر را بشناسد تا جای مکتب خودش را پیدا کند و به آنها نزدیک نشود و برای خودش شاخص بشود. یا مثلاً، در آشپزی هم باید آشپزی های مختلف را بشناسد تا جایگاه آشپزی ایرانی را بداند. من هیچ موقع غذای مادرم را رها نمی کنم و غذای همسایه مان را بخورم که ببینیم این خوشمزه تر است یا غذای مادرم. معلومه غذای مادرم خوشمزه است. من پس از شیرخوردن اول غذای مادرم را خوردم. آدم بداند غذایی که حضرت زهرا به او می دهد خوشمزه است. غذایی که مادرش به او می دهد خوب است. نباید تست کند، ولی بشناسد که این غذاها این طعم را دارد. حالا در زمینه موسیقی و فیلم که نمادی از آن در مداحی هست یک قسمتش را آقا هندسه مداحی می فرمایند.
*یعنی می گوئید هویت مداحی، همان مداحی باقی بماند؟!
بله! مداحی باید مداحی بماند. ما نوآوری داریم، اما نوآوری بعضی مواقع نوع آوری می شود. اصلاً یک نوع دیگر را می آوریم و هویتش عوض می شود. من اگر روضه خوان نباشم و یک چیز دیگر قاطی اش بکنم، دیگر کسی احترامی برای من قائل نیست. عرض من این است که مداح از جهت هنری باید مکاتب را بشناسد، ولی غرق آنها نشود. مواردی هم بوده مورد تمجید رهبر انقلاب قرار گرفته باشید؟
بله! وانت را خیلی تشویق کردند. بالاخره آقا به همه روضه خوان ها لطف دارند. من اهتمام می کنم شعر خودم را بخوانم و وقتی خدمت حضرت آقا می رسم، شعر خودم را می خوانم. چند سال قبل، در محضر آقا شعر خودم را خواندم. ایشان فرمودند شعر مال خودتان بود؟! گفتم بله آقا! فرمودند خیلی عالی. گفتم شما از کجا متوجه می شوید این شعر خودم است. فرمودند شما شعری که می گویی، من تصویرش را می بینم؛ یعنی تصویری شعر می گوئید.
هیئت شما برای مراسماتش پیوست رسانه ای و تصویری هم دارد. شما در این فضا چه ملاحظاتی دارید؟
بحث تصویربرداری از هیئت جداست، منظور من شعر است. ما به آن دکوپاژ می گوئیم؛ یعنی چیدمان دوربین و زاویه نگاه شما باید در مرثیه، مصیبت، نوحه، مدح و روضه معلوم باشد. آیا شما همیشه می خواهید گودال قتلگاه را از بیرون دوربین ببینید و آن چیزی که می بینی را بگویی؟ چه می خواهی بگویی؟ باید حرفی بزنی که به دل بنشیند. بعد هم اگر همین طوری بگویی، تکراری می شود. باید با طعم دیگری بگویی؛ مثلاً، ما یک دفعه از داخل قتلگاه روایت کردیم:
از زیر پلک های پرخون
دیدم رسیدی در میدان
گفتم به زینب ای خواهر
امانتی ام را برگردان
یا مداحی «می بینی از دور در نخل ها عمویت را یا نه؟»؛ شما ببینید اینجا دوربین کجاست.
موضوع دیگر صداست. این ها هندسه ای دارد. آن قدر تنوعش بالاست که اصلاً اندازه ندارد. شما با یک عدد چهار رقمی چند ترکیب می توانی بسازی؟ با عواملی مثل دستگاهها که در مداحی در اختیار دارید، نغمه هایی که روی آن بحث و شناخته شده هستند و الآن محصور به آن دوازده دستگاه و ردیف آواز نیست همچون نواهای نواحی مثل مازندرانی، گیلکی، آذری، خراسانی، بلوچی و عربی؛ مثلاً، اگر شما همین لحن کردی را بشناسید و بعد ضرب ها را هم بلد باشید، می بینید که ترکیب این ها در نوع خواندن -نه در ماهیت- چقدر متنوع می شود. این خودش آن قدر ظرفیت نوآوری دارد که دیگر نیاز نیست که به سراغ چیز دیگری بروید. این کار هندسه ای دارد. بالاخره این قدر تنوعش بالاست که اصلاً اندازه ندارد.
قبل از کرونا هیئت بزرگی داشتید. در دوران کرونا یک دفعه تصویری می بینیم که شما روی وانت در جنوب تهران برای پنج شش نفر مداحی می کنید. تفاوت عجیبی با آن وضعیت قبلی دارد. تن دادن به چنین وضعیتی ساده و راحت نیست! از این وضعیت بگویید!
راحت است آقا! اولاً، آن کسانی که پیش از کرونا به هیئت ما می آمدند، برای دیدن من نمی آمدند که! برای روضه می آمدند. ثانیاً، ما مأمور به وظیفه ایم. من در قبر باید پاسخ یک سری اشتباهات و کارهایم را خودم بدهم. این چند ده هزار نفر آدمی که در فضای مجازی و تلویزیون و هیئت ما را دنبال می کنند، هیچ کدام جوابگوی کارهای من نیستند و نخواهند بود. من می مانم و کارهایم. شب اول قبر من نمی توانم امام حسین مقابل السلام را گروگان بگیرم. وقتی شما مسئولیت کارت با خودت باشد، باید تصمیمی بگیری که خودت جواب بدهی.
من نوکر مردمم، ولی اگر قرار باشد به خاطر مردم در آتش جهنم بروم، دیگر نیستم. اگر قرار باشد در آتش بروم، دیگر این کار را نمی کنم. در جایی که وظیفه ام است و هر کاری که وظیفه ام است حتما اشتباه هم دارم. وقتی وظیفه ات را انجام بدهی، دیگر مسئولیتی به عهده ات نیست. من خودم کاری را که وظیفه ام هست انجام می دهم.
بدون تعارف می گویم این کار راحت نیست. کسی که برای چند هزار نفر مداحی می کرده یک دفعه تصویرش منتشر می شود که برای چند نفر در جنوب شهر دارد روضه می خواند! خیلی خوب است. اینجا جایی بود که دوست دارم آن باشم.
*چرا؟
دوست دارم.
*چرا دوست دارید؟
چگالی خلوصش بالاست.
*اصلاً به فکر این نبودید که چه تصویری دارد از شما بیرون می آید و ممکنست عده ای آنرا دست بیندازند؟
اتفاقاً رفتم به مادرم گفتم می خواهم کاری انجام دهم که خیلی ها مخالف اند. بسیاری از دوستان نزدیکم هم مخالفت کردند و گفتند این کار خوب نیست.
*چقدر به دل خودتان نشست؟
خیلی! اصلاً تکرارنشدنی است. اگر کار را برای خدا انجام بدهی، مسئولیتش راحت است.
*پیشنهادش از کجا آمد؟
پسرم داوود گفت بابا بیا دسته راه بیندازیم. گفتم راه انداختن دسته ممنوع می باشد. گفت خب فقط وانتش را راه بینداز و راه افتاد.
*گفت وگو را با حاج قاسم سلیمانی تمام نماییم. ایشان به هیئت شما می آمد و ارتباطاتی با هم داشتید. در پس ذهن حاج محمود کریمی نسبت به این شخصیت چه می گذرد؟
حاج قاسم الآن هست، باور کن! هر کسی از ظنّ خودش یار حاج قاسم شده است. او بنده خالصی بود. هیئت که می آمد، بغل منبر می نشست. کلاً این قسمت را فیلم برداری نمی کردیم. یا اگر نمی رسید، بعدازظهرها طبقه همین بالای حسینیه می آمد و روضه را گوش می کرد، بعد با موتور می رفت. در روضه هم عین بچه مرده ها اشک می ریخت.
بعضی مواقع فرصت نمی گردد که برخی از بچه هایمان بنشینند پای روضه و همه اش در رفت وآمدند. من خودم نذر روضه داشتم و ساعت پنج شش روضه را با این بچه ها و خانواده ام شروع می کردم. ایشان هم با خانواده شان می آمد، این روضه اش را گوش می کرد، بعد هم که می خواست برود، می نشست بند کفش نوه هایش را می بست. این را من خودم بارها دیدم. حاج قاسم فوق تصور ما دست نیافتنی بود. واقعاً شهید بود، ما نفهمیدیم.
منبع: نور معرفت
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب