یادداشتی از عاصمه قاسمی؛
كرونا و بازگشت به خانواده
نور معرفت: قرنطینه فرصتی است برای بازگشت به خانواده بعنوان اصلی ترین نهاد در جامعه پذیری و تربیت نسل آینده.
به گزارش نور معرفت به نقل از مهر، متن زیر یادداشتی از عاصمه قاسمی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات - دكترای جامعه شناسی (زنان و ارتباطات) است كه در ادامه می خوانید؛ دردهه های اخیر نظریه پردازی و بازاندیشی درباب نهاد خانواده دركانون توجه اندیشمندان و نظریه پردازان علوم اجتماعی قرار گرفته است. باوجود اینكه بعضی از متفكرین معتقد به فروپاشی خانواده در جوامع مدرن هستند، برخی دیگر به دگرگونی خانواده و كاركردهای آن سخن گفته اند. آنها معتقد به تغییر شكل خانواده و تغییر نقش های خانوادگی و رواج انواع گوناگون خانواده (مانند خانواده های ترمیمی و تك والد) هستند. در این رویكردهای جامعه شناسی، از «خانواده ها» بجای «خانواده» سخن به میان می آید و در نتیجه تعاریف مختلفی از خانواده ارائه می شود. طبعاً هر جامعه ای باید متناسب با ارزش ها و هنجارها و ساختارهای فرهنگی- اجتماعی خود خانواده را تعریف كند. بااینكه در بسیاری نظریه های جامعه شناسی، نهاد خانواده مهمترین كارگزار «جامعه پذیری» افراد مطابق با فرهنگ یك جامعه شناخته می شود، لیكن در رویكردهای جدید دیگر خانواده نهاد «مركزی» و «بنیادین» جامعه نیست. وقتی نهادی از مركزیت بیفتد و در حاشیه قرار گیرد طبعاً برای افراد یك جامعه نحوه مواجهه با خانواده و گذراندن وقت در آن و تعامل با اعضای خانواده دیگر دغدغه اصلی نیست. حتی در زندگی مدرن خانه تبدیل به «خوابگاه» می شود، جایی برای استراحت فیزیكی و آماده شدن برای حضور در نهادهای اجتماعی به اصطلاح "مهمتر". در اینجاست كه در مقطعی مانند شرایط كنونی كه بسیاری نهادها و مراكز اجتماعی تعطیل می شوند و مقرر است شهروندان تمام وقت خودرا در خانواده بگذرانند با چالش هایی مواجه می شوند، چونكه یك نهاد «فرعی» باردیگر تبدیل به یك نهاد «اصلی» می شود.
فراگیری ویروس كرونا در جوامع و سفارش و یا گردنگیر به قرنطینه خانگی در این روزها جوانب و نتایج مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی دارد. اما آنچه از منظر خانواده قابل توجه است، تبدیل شدن خانواده به «اصلی ترین» و «مهمترین» نهاد جهت زندگی فردی و اجتماعی است. تغییر ناگهانی "فضای" زندگی و حضور طولانی در جایی كه برای آن آمادگی و تمرین قبلی وجود نداشته، دشوار است. پس عجیب نیست كه گزارشهای نهادهای مختلف اجتماعی و حقوقی جهان از افزایش چشم گیر خشونت خانگی مقابل زنان و كودكان در كشورهای مختلف پس از قرنطینه شدن افراد در خانه ها خبر می دهند. به گزارش یورونیوز (۲۸ مارس/۹ فروردین) وزارت كشور فرانسه اعلام نموده است شكایتها درباب خشونت خانگی در فرانسه از ۱۷ مارس (۲۷ اسفند) كه قرنطینه شروع شده است ۳۰ درصد افزایش داشته است. همین طور گاردین در گزارشی (مورخ ۲۸ مارس) به نقل از فعالان و متولیان حوزه لطمه های خانوادگی، نسبت به «افزایش انفجاری» خشونت خانگی دركشورهای مختلف از برزیل تا آلمان و از چین تا یونان آگهی داده است. در این گزارش وضعیت خشونت خانگی در كشورهای مختلف كه به سبب ویروس كرونا در قرنطینه قرار گرفته اند، مورد بررسی قرار گرفته است. بطور مثال بااینكه دولت اسپانیا از شروع قرنطینه و اعمال جریمه های سخت برای نقض قوانین قرنطینه، اعلام نموده بود كه بانوانی كه مورد خشونت خانگی قرار می گیرند برای خروج از خانه و ثبت شكایات جریمه نمی شوند، اما تنها ۵ روز بعد از قرنطینه نخستین خشونت خانگی با قتل زنی توسط شوهر جلوی چشمان فرزندان ثبت شده است. فارغ از اینكه افزایش قابل توجه خشونت خانگی در طول مدت چند هفته قرنطینه نشان از عدم موفقیت خیلی از شعارها در زمینه احقاق حقوق بانوان و توانمندسازی آنها است، بیان كننده این است كه در دنیای امروز مهمترین عامل جامعه پذیری یعنی خانواده در درون خود با چالش جامعه پذیری و تعامل اجتماعی روبروست. در هر حال قرنطینه فرصتی است برای بازگشت به خانواده بعنوان اصلی ترین نهاد در جامعه پذیری و تربیت نسل آینده، مركزی ترین نهاد برای حمایت و پشتیبانی عاطفی انسان ها از یكدیگر، و مهمترین نهاد در زمینه سازی گفتگو و تعامل اجتماعی صحیح. باید برای تعامل و گفتگوی اجتماعی از خانواده شروع نماییم. امید است با حضور فراگیر رسانه ها در خانه ها و به خصوص گسترش فضای مجازی، این فرصت از دست نرود.
منبع: نور معرفت
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب