فضیلت و اعمال ماه شعبان
به گزارش نور معرفت ماه شعبان یكی از عزیزترین ماه های اسلامی و یادآور خاطره های بزرگ است كه از همه مهمتر، خاطره میلاد مبارك سالار شهیدان كربلا، امام حسین(ع) و میلاد فرخنده حضرت بقیّة اللّه مهدی منتظر(ع) است كه فضای این ماه را به بوی ولایت عطرآگین ساخته است.
به گزارش نور معرفت به نقل از ایسنا، در فضیلت این ماه، همین بس كه ماه پیامبر اكرم (ص) نامیده شده و هنگامی كه آن حضرت هلال ماه را مشاهده می كرد، كسی در سرتاسر مدینه ندا می داد كه: ای مردم! این ماه، ماه من است، خدا رحمت كند كسی كه مرا بر ماه من یاری دهد، یعنی آنرا روزه بدارد!
اعمال مشترك این ماه
۱- روزه: درباره روزه مستحبّی در این ماه بسیار تاكید شده است. رسول گرامی اسلام (ص) این ماه را روزه می گرفت و آنرا به ماه مبارك رمضان وصل می كرد.
۲- طبق روایت امام صادق (ع) هر روز ۷۰ مرتبه بگوید: اَسْتَغْفِرُاللّهَ وَ اَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ.
۳- هر روز ۷۰ مرتبه بگوید: اَسْتَغْفِرُاللّهَ الَّذی لا اِلهَ اِلاَّ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ، اَلْحَیُّ الْقَیُّومُ، وَاَتُوبُ اِلَیْهِ. از روایات استفاده می شود كه بهترین ذكرها در این ماه استغفار است و هر كس هر روز از این ماه ۷۰ مرتبه استغفار كند، مثل آن است كه در ماه های دیگر ۷۰ هزار مرتبه استغفار كرده است.
۴- صدقه دادن و كمك به نیازمندان در این ماه فضیلت فراوان دارد. راوی می گوید: به امام صادق (ع) عرض كردم: یابن رسول اللّه! بهترین اعمال در این ماه كدام است؟ فرمود: صدقه دادن و استغفار. هر كس در ماه شعبان صدقه دهد، خداوند متعال، صدقه او را پرورش می دهد همچنان كه شما شتربچّه ای را پرورش می دهید، و در قیامت به صاحبش می رسد، در حالیكه به اندازه كوه اُحُد بزرگ شده باشد! در روایت دیگری از امام رضا (ع) آمده است كه صدقه در این ماه سبب نجات از آتش دوزخ است.
۵- صلوات بر پیامبر و آلش (علیهم السلام) در این ماه ثواب زیادی دارد. در حدیثی از امام صادق (ع) نقل شده است كه پیامبر اكرم (ص) فرمود: شعبان ماه من است، در این ماه بر من و آل من، بسیار صلوات بفرستید.
۶- در تمام این ماه، هزار بار بگوید: لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ، وَلانَعْبُدُ اِلاَّ اِیّاهُ، مُخْلِصینَ لَهُ الدّینَ، وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ. در روایتی از رسول خدا (ص) آمده است: كسی كه چنین كند، در قیامت در حالی از قبرش خارج می شود كه چهره اش مثل ماه شب بدر (شب چهاردهم) می درخشد.
۷- در هر پنجشنبه ماه شعبان، دو ركعت نماز بگزارد، در هر ركعت پس از سوره «حمد» صد مرتبه، سوره «توحید» را بخواند و بعد از سلام، صد بار صلوات بفرستد. در روایتی كه امیر مؤمنان (ع) از رسول خدا (ص) نقل كرده، آمده است كه هر كس این نماز را بگزارد خداوند هر حاجتی از حاجت های دینی و دنیوی كه داشته باشد، برآورده سازد و هر كس آن روز را روزه بدارد، خداوند جسدش را بر آتش دوزخ حرام كند. در همین روایت، رسول خدا (ص) فرمود: در هر روز پنجشنبه از ماه شعبان، آسمان ها را زینت می كنند، و فرشتگان عرض می كنند: خداوندا! روزه دارانِ این ماه را بیامرز و دعایشان را مستجاب گردان!
۸- در هر روز از ماه شعبان در وقت ظهر و در شب نیمه آن، این صلوات را كه از امام سجاد (ع) نقل شده بخواند:
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ، وَمَوْضِعِ الرِّسالَةِ، وَمُخْتَلَفِ الْمَلائِكَةِ، وَمَعْدِنِ الْعِلْمِ، وَاَهْلِ بَیْتِ الْوَحْیِ،
خدایا درود فرست بر محمّد و آل محمّد درخت نبوت و جایگاه رسالت و محل رفت و آمد فرشتگان و معدن دانش و خاندان وحی
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، اَلْفُلْكِ الْجارِیَةِ فِی اللُّجَجِ الْغامِرَةِ، یَأْمَنُ مَنْ رَكِبَها،
خدایا درود فرست بر محمّد و آل محمّد كشتی جاری در اقیانوس های بیكران ایمن شود هر كه سوار آن كشتی گردد
وَیَغْرَقُ مَنْ تَرَكَهَا، اَلْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ، وَالْمُتَاَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ، وَاللاّزِمُ لَهُمْ لاحِقٌ،
و غرق شود كسی كه آنرا واگذارد، هر كه بر ایشان تقدم جوید از دین بیرون رفته و كسی كه از ایشان عقب ماند به نابودی گراید ولی ملازم ایشان به حق خواهد رسید
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، اَلْكَهْفِ الْحَصینِ، وَغِیاثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَكینِ، وَمَلْجَأِ الْهارِبینَ، وَعِصْمَةِ الْمُعْتَصِمینَ،
خدایا درود فرست بر محمّد و آل محمّد آن پناه گاه محكم و فریادرس بیچاره درمانده و پناه گریختگان و دستاویز محكم برای وسیله جویان
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، صَلاةً كَثیرَةً تَكُونُ لَهُمْ رِضاً، وَلِحَقِّ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد اَدآءً وَقَضآءً، بِحَوْل مِنْكَ وَقُوَّة یا رَبَّ الْعالَمینَ،
خدایا درود فرست بر محمّد و آل محمّد درود بسیاری كه باعث خشنودی ایشان گردد و حق محمّد و آل محمّد اداء گشته و انجام وظیفه ما شده باشد به جنبش و نیروی تو ای پروردگار جهانیان
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، اَلطَّیِّبینَ الاَْبْرارِ الاَْخْیارِ، اَلَّذینَ اَوْجَبْتَ حُقُوقَهُمْ، وَفَرَضْتَ طاعَتَهُمْ وَوِلایَتَهُمْ،
خدایا درود فرست بر محمّد و آل محمّد آن پاكان نیكوكار برگزیده آن كسانی كه حقوقشان را واجب كردی و اطاعت و دوستیشان را فرض نمودی
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَاعْمُرْ قَلْبی بِطاعَتِكَ، وَلا تُخْزِنی بِمَعْصِیَتِكَ،
خدایا درود فرست بر محمّد و آل محمّد و آباد كن دل مرا به اطاعت خود و به وسیله نافرمانیت رسوایم مكن
وَارْزُقْنی مُواساةَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَیْهِ مِنْ رِزْقِكَ، بِما وَسَّعْتَ عَلَیَّ مِنْ فَضْلِكَ، وَنَشَرْتَ عَلَیَّ مِنْ عَدْلِكَ، وَاَحْیَیْتَنی تَحْتَ ظِلِّكَ،
و روزی من گردان كه كمك مالی دهم بر كسی كه روزیت را بر او تنگ كردی به وسیله آنچه بر من فراخ گرداندی از فضل خویش و گستردی بر من از عدل خویش و مرا در زیر سایه ات زنده داشتی
وَهذا شَهْرُ نَبِیِّكَ سَیِّدِ رُسُلِكَ، شَعْبانُ الَّذی حَفَفْتَهُ مِنْكَ بِالرَّحْمَةِ وَالرِّضْوانِ،
و این ماه پیمبرت و آقای رسولانت ماه شعبان است كه اطراف آنرا به رحمت و خشنودی خود پوشاندی
اَلَّذی كانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَالِه وَسَلَّمَ، یَدْاَبُ فی صِیامِهِ وَقِیامِهِ، فی لَیالیهِ وَاَیّامِهِ،
آن ماهی كه رسول خدا صلی اللّه ضد و آله و سلم كوشش بسیار داشت در روزهو شب زنده داریش هم در شب ها و هم در روزهایش
بُخُوعاً لَكَ فی اِكْرامِهِ وَاِعْظامِهِ اِلی مَحَلِّ حِمامِهِ،
به خاطر فروتنی در مقابل تو در مورد گرامی داشتن و بزرگداشتنش هم چنان تا هنگام مرگش
اَللّهُمَّ فَاَعِنّا عَلَی الاِْسْتِنانِ بِسُنَّتِهِ فیهِ، وَنَیْلِ الشَّفاعَةِ لَدَیْهِ،
خدایا پس ما را كمك ده تا روش او را در این ماه پیروی نماییم و به شفاعتی كه نزد اوست برسیم
اَللّهُمَّ وَاجْعَلْهُ لی شَفیعاً مُشَفَّعاً، وَطَریقاً اِلَیْكَ مَهْیَعاً، وَاجْعَلْنی لَهُ مُتَّبِعاً،
خدایا قرار ده او را برای من شفیعی پذیرفته و راهی بسویت كه همواره باشد و مرا پیرو او گردان
حَتّی اَلْقاكَ یَوْمَ الْقِیمَةِ عَنّی راضِیاً، وَعَنْ ذُنُوبی غاضِیاً،
تا به جایی كه در روز قیامت تو را در حالی دیدار كنم كه از من خشنود باشی و گناهانم را نادیده گیری
قَدْ اَوْجَبْتَ لی مِنْكَ الرَّحْمَةَ وَالرِّضْوانَ، وَاَنْزَلْتَنی دارَ الْقَرارِ، وَمَحَلَّ الاَْخْیارِ.
و برای من واجب كرده باشی از جانب خود رحمت و خشنودی را و مرا در خانه همیشگی (بهشت جاویدان) و منزلگاه نیكان فرود آری.
۹- مناجات شعبانیّه به قول عالم بزرگوار مرحوم «سیّد بن طاووس» در كتاب «اقبال» این مناجات را امیرمؤمنان علی (ع) و فرزندانش علیهم آلاف التحیّة و السلام در ماه شعبان می خواندند. از این تعبیر به خوبی روشن می شود كه این مناجات اهمیّت فراوان دارد كه همه ائمّه معصومین (علیهم السلام) بر آن مداومت داشتند و مطالعه محتوای آن هم گواه بر اهمیّت فوق العاده آن است و در واقع یك دوره عرفان اسلامی در بالاترین سطح در آن منعكس شده و اگر انسان مفاهیم این مناجات عظیم را در درون قلب و جان خود پیاده كند، مقامات طولانی سیر و سلوك الی الله را پیموده است. آنچه مهم می باشد دقّت در بندبند این مناجات و تعبیرات لطیف و عالی آن و سپس هماهنگ ساختن روح و فكر با این تعبیرات است. از خدا می خواهیم كه همه ما را اهل این مناجات قرار دهد و از متخلّقان آن سازد.
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَاسْمَعْ دُعائی اِذا دَعَوْتُكَ، وَاسْمَعْ نِدائی اِذا نادَیْتُكَ،
خدایا درود فرست بر محمّد و آل محمّد و بشنو دعایم را هنگامی كه تو را خوانم و بشنو صدایم را هر گاه تو را صدا زنم
وَاَقْبِلْ عَلیَّ اِذا ناجَیْتُكَ، فَقَدْ هَرَبْتُ اِلَیْكَ، وَوَقَفْتُ بَیْنَ یَدَیْكَ مُسْتَكیناً لَكَ، مُتَضرِّعاً اِلَیْكَ،
و رو به من كن هرگاه با تو راز گویم چونكه من به سمت تو گریختم و پیش رویت ایستادم در حال بیچارگی و فروتنی به درگاهت
راجِیاً لِما لَدَیْكَ ثَوابی، وَتَعْلَمُ ما فی نَفْسی، وَتَخْبُرُ حاجَتی، وَتَعْرِفُ ضَمیری،
و امیدوارم ثوابم را كه در پیش توست و تو آنچه را من در دل دارم می دانی و حاجتم را آگاهی و از نهادم باخبری
وَلا یَخْفی عَلَیْكَ اَمْرُ مُنْقَلَبی وَمَثْوایَ، وَما اُریدُ اَنْ اُبْدِئَ بِهِ مِنْ مَنْطِقی، واَتَفَوَّهُ بِهِ مِنْ طَلِبَتی، وَاَرْجُوهُ لِعاقِبَتی،
و سرانجام كار و سرمنزل من بر تو روشن است و هم آنچه را می خواهم از گفتارم بدان لب گشایم و آن طلبی را كه می خواهم به زبان آرم و امید آنرا برای سرانجام كارم دارم،
وَقَدْ جَرَتْ مَقادیرُكَ عَلَیَّ یا سَیِّدی فیما یَكُونُ مِنّی اِلی آخِرِ عُمْری، مِنْ سَریرَتی وَعَلانِیَتی،
ای آقای من مقدّرات تو بر من جاری گشته در آنچه از من تا آخر عمر سر زند چه از كارهای پنهانم و چه آشكارم
وَبِیَدِكَ لا بِیَدِ غَیْرِكَ زِیادَتی وَنَقْصی، وَنَفْعی وَضَرّی،
و بدست توست نه به دست دیگری كم و زیاد شدن و سود و زیان من
اِلهی اِنْ حَرَمْتَنی فَمَنْ ذَا الَّذی یَرْزُقُنی، وَاِنْ خَذَلْتَنی فَمَنْ ذَا الَّذی یَنْصُرُنی،
خدایا اگر توام محروم كنی پس كیست كه روزیم دهد و اگر تو خوارم كنی پس كیست كه یاریم دهد
اِلهی اَعُوذُ بِكَ مِنَ غَضَبِكَ وَحُلُولِ سَخَطِكَ،
خدایا پناه برم به تو از خشمت و فرو ریختن عذابت
اِلهی اِنْ كُنْتُ غَیْرَ مُسْتَاْهِل لِرَحْمَتِكَ، فَاَنْتَ اَهْلٌ اَنْ تَجُودَ عَلیَّ بِفَضْلِ سِعَتِكَ،
خدایا اگر من شایستگی رحمت تو را ندارم ولی تو شایسته آنی كه از زیاده بخششت به من احسان كنی
اِلهی كَاَنّی بِنَفْسی واقِفَةٌ بَیْنَ یَدَیْكَ، وَقَدْ اَظَلَّها حُسْنُ تَوَكُّلی عَلَیْكَ، فَقُلْتَ ما اَنْتَ اَهْلُهُ وَتَغَمَّدْتَنی بِعَفْوِكَ،
خدایا خویش را چنان می نگرم كه گویا در برابرت ایستاده و آن توكل نیكویی كه بر تو دارم بر سر من سایه افكنده و تو هم آنچه را شایسته آنی درباره من فرموده و مرا در سراپرده عفو خویش پوشانده ای
اِلهی اِنْ عَفَوْتَ فَمَنْ اَوْلی مِنْكَ بِذلِكَ، وَاِنْ كانَ قَدْ دَنا اَجَلی وَلَمْ یُدْنِنی مِنْكَ عَمَلی، فَقَدْ جَعَلْتُ الاِْقْرارَ بِالذَّنْبِ اِلَیْكَ وَسیلَتی،
خدایا اگر بگذری پس كیست كه از تو بدین كار سزاوارتر باشد و اگر مرگم نزدیك شده و عملم مرا به تو نزدیك نكرده من به ناچار اقرار می دهم اقرار به گناه را وسیله خویش به درگاهت
اِلهی قَدْ جُرْتُ عَلی نَفْسی فِی النَّظَرِ لَها، فَلَهَا الْوَیْلُ اِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَها،
خدایا من بر خویشتن ستم كردم در آن توجهی كه بدان كردم پس وای بر او اگر نیامرزیش
اِلهی لَمْ یَزَلْ بِرُّكَ عَلَیَّ اَیّامَ حَیاتی، فَلا تَقْطَعْ بِرَّكَ عَنّی فی مَماتی،
خدایا پیوسته در دوران زندگی نیكی تو بر من می رسد پس نیكیت را در هنگام مرگ هم از من مگیر
اِلهی كَیْفَ آیَسُ مِنْ حُسْنِ نَظَرِكَ لی بَعْدَ مَماتی، وَاَنْتَ لَمْ تُوَلِّنی اِلاَّ الْجَمیلَ فی حَیاتی،
خدایا من چگونه ناامید شوم از این كه بعد از مرگ مورد حسن نظر تو واقع گردم در صورتیكه در دوران زندگیم جز به نیكی سرپرستیم نكردی
اِلهی تَوَلَّ مِنْ اَمْری ما اَنْتَ اَهْلُهُ، وَعُدْ عَلَیَّ بِفَضْلِكَ عَلی مُذْنِب قَدْ غَمَرَهُ جَهْلُهُ،
خدایا سرپرستی كن كار مرا چنانچه تو شایسته آنی و توجه كن بر من به فضل خویش كه همچون گنهكاری هستم كه نادانیش سراپا او را فراگرفته
اِلهی قَدْ سَتَرْتَ عَلَیَّ ذُنُوباً فِی الدُّنْیا، وَاَنَا اَحْوَجُ اِلی سَتْرِها عَلَیَّ مِنْكَ فی الاُْخْری،
خدایا براستی تو گناهانی را در دنیا بر من پوشاندی كه من به پوشاندن آنها در آخرت محتاج ترم
اِلهی قَدْ اَحْسَنْتَ اِلَیَّ اِذْ لَمْ تُظْهِرْها لاَِحَد مِنْ عِبادِكَ الصّالِحینَ، فَلاتَفْضَحْنی یَوْمَ الْقِیمَةِ عَلی رُؤُسِ الاَْشْهادِ،
خدایا به من نیكی كردی هرچند آشكارش نكردی برای هیچ یك از بندگان شایسته ات پس در روز قیامت در مقابل دیدگان مردم مرا رسوا مكن
اِلهی جُودُكَ بَسَطَ اَمَلی، وَعَفْوُكَ اَفْضَلُ مِنْ عَمَلی،
خدایا جود و بخششت آرزویم را گستاخ كرده و گذشت تو برتر است از عمل من
اِلهی فَسُرَّنی بِلِقآئِكَ یَوْمَ تَقْضی فیهِ بَیْنَ عِبادِكَ،
خدایا مرا در آن روزی كه میان بندگانت داوری كنی به دیدارت مسرور ساز
اِلهی إِعْتِذاری اِلَیْكَ اِعْتِذارُ مَنْ لَمْ یَسْتَغْنِ عَنْ قَبُولِ عُذْرِهِ، فَاقْبَلْ عُذْری یا اَكْرَمَ مَنِ اعْتَذَرَ اِلَیْهِ الْمُسیئُونَ،
خدایا عذرخواهی من به درگاهت عذرخواهی كسی است كه بی نیازنشده از پذیرفتن عذرش پس عذر مرا بپذیر ای بزرگوارترین كسی كه گنهكاران به درگاهش معذرت خواهی كنند
اِلهی لا تَرُدَّ حاجَتی، وَلا تُخَیِّبْ طَمَعی، وَلا تَقْطَعْ مِنْكَ رَجآئی وَاَمَلی،
خدایا حاجتم را بازمگردان و طمعم را به نومیدی مكشان و امید و آرزویم را از درگاهت قطع مفرما
اِلهی لَوْ اَرَدْتَ هَوانی لَمْ تَهْدِنی، وَلَوْ اَرَدْتَ فَضیحَتی لَمْ تُعافِنی،
خدایا اگر خواری مرا خواسته بودی راهنماییم نمی كردی و اگر رسواییم را می خواستی تندرستیم نمی دادی
اِلهی ما اَظُنُّكَ تَرُدُّنی فی حاجَة قَدْ اَفْنَیْتُ عُمْری فی طَلَبِها مِنْكَ،
خدایا گمان ندارم كه مرا بازگردانی در مورد حاجتی كه عمر خود را در خواستن آن از تو سپری كردم
اِلهی فَلَكَ الْحَمْدُ اَبَداً اَبَداً دآئِماً سَرْمَداً، یَزیدُ وَلا یَبیدُ، كَما تُحِبُّ وَتَرْضی،
خدایا ستایش خاص توست ستایش ابدی جاویدان همیشگی كه فزون شود ولی كم نگردد بدان نحو كه دوست داری و خشنود شوی
اِلهی اِنْ اَخَذْتَنی بِجُرْمی اَخَذْتُكَ بِعَفْوِكَ، وَاِنْ اَخَذْتَنی بِذُنُوبی اَخَذْتُكَ بِمَغْفِرَتِكَ، وَاِنْ اَدْخَلْتَنیِ النّارَ اَعْلَمْتُ اَهْلَها اَنّی اُحِبُّكَ،
خدایا اگر مرا به جنایتم مأخوذ داری من هم تو را به عفوت بگیرم و اگر به گناهم بگیری من هم تو را به آمرزشت بگیرم و اگر به دوزخم ببری بدوزخیان اعلام می كنم كه من تو را دوست دارم
اِلهی اِنْ كانَ صَغُرَ فی جَنْبِ طاعَتِكَ عَمَلی، فَقَدْ كَبُرَ فی جَنْبِ رَجآئِكَ اَمَلی،
خدایا اگر عمل من در جنب اطاعت تو كوچك است ولی آرزویم در كنار امید تو بزرگ است
اِلهی كَیْفَ اَنْقَلِبُ مِنْ عِنْدِكَ بِالْخَیْبَةِ مَحْرُوماً، وَقَدْ كانَ حُسْنُ ظَنّی بِجُودِكَ اَنْ تَقْلِبَنی بِالنَّجاةِ مَرْحُوماً،
خدایا چگونه من از پیش تو محروم برگردم هرچند چنان حسن ظنی من به جود و بخششت داشتم كه مرا مورد رحمت خویش قرار داده با نجات بازم خواهی گرداند
اِلهی وَقَدْ اَفْنَیْتُ عُمْری فی شِرَّةِ السَّهْوِ عَنْكَ، وَاَبْلَیْتُ شَبابی فی سَكْرَةِ التَّباعُدِ مِنْكَ،
خدایا من عمرم را در حرص غفلت از تو سپری كردم و جوانیم را در مستی دوری از تواز بین بردم
اِلهی فَلَمْ اَسْتَیْقِظْ اَیّامَ اغْتِراری بِكَ، وَرُكُونی اِلی سَبیلِ سَخَطِكَ،
و ازاین رو خدایا بیدار نشدم در آن روزگاری كه به كرم تو مغرور بودم و به راه خشم تو متمایل گشته بودم
اِلهی وَاَنَا عَبْدُكَ وَابْنُ عَبْدِكَ، قائِمٌ بَیْنَ یَدَیْكَ، مُتَوَسِّلٌ بِكَرَمِكَ اِلَیْكَ،
خدایا من بنده تو و فرزند بنده توام كه در برابرت ایستاده وبه وسیله كرم تو به درگاهت توسل جویم
اِلهی اَنَا عَبْدٌ اَتَنَصَّلُ اِلَیْكَ مِمَّا كُنْتُ اُواجِهُكَ بِهِ مِنْ قِلَّةِ اسْتِحْیائی مِنْ نَظَرِكَ، وَاَطْلُبُ الْعَفْوَ مِنْكَ، اِذِ الْعَفْوُ نَعْتٌ لِكَرَمِكَ،
خدایا من بنده ای هستم كه می خواهم از آلودگی آنچه بدان با تو روبه رو شدم از بی حیایی خودم در پیش روی تو خویش را پاك سازم و از تو گذشت می خواهم چونكه گذشت وصف شناسای كرم توست
اِلهی لَمْ یَكُنْ لی حَوْلٌ فَانْتَقِلَ بِهِ عَنْ مَعْصِیَتِكَ اِلاَّ فی وَقْت اَیْقَظْتَنی لِمَحَبَّتِكَ،
خدایا من آن نیرویی كه بتوانم بوسیله آن خویش را از نافرمانیت منتقل سازم ندارم مگر در آن وقت كه تو برای دوستیت بیدارم كنی
وَكَما اَرَدْتَ اَنْ اَكُونَ كُنْتُ، فَشَكَرْتُكَ بِاِدْخالی فی كَرَمِكَ، وَلِتَطْهیرِ قَلْبی مِنْ اَوْساخِ الْغَفْلَةِ عَنْكَ،
و آن طور كه خواهی باشم پس تو را سپاس گویم كه مرا در كرم خویش داخل كردی و دلم را از چركی های بی اطلاعی و غفلت از خویش پاكیزه ساختی
اِلهی اُنْظُرْ اِلَیَّ نَظَرَ مَنْ نادَیْتَهُ فَاَجابَكَ، وَاسْتَعْمَلْتَهُ بِمَعُونَتِكَ فَاَطاعَكَ،
خدایا به من بنگر نگریستن كسی كه او را خوانده ای و او پاسخت داده و به یاری خویش به كارش واداشته ای و فرمانبریت كرده
یا قَریبَاً لا یَبْعُدُ عَنِ المُغْتَرِّ بِهِ، وَیا جَواداً لایَبْخَلُ عَمَّنْ رَجا ثَوابَهُ،
ای نزدیكی كه دور نگردی از آن كس كه بدو مغرور گشته و ای بخشنده ای كه بخل نورزد از آن كس كه امید نیكیش دارد
اِلهی هَبْ لی قَلْباً یُدْنیهِ مِنْكَ شَوْقُهُ، وَلِساناً یُرْفَعُ اِلَیْكَ صِدْقُهُ، وَنَظَراً یُقَرِّبُهُ مِنْكَ حَقُّهُ،
خدایا دلی به من بده كه اشتیاقش به تو باعث نزدیكیش به تو گردد و زبانی كه صدق گفتارش به سمت تو بالا آید و نظر حقیقت بینی كه همان حقیقتش او را به تو نزدیك گرداند
اِلهی إنَّ مَنْ تَعَرَّفَ بِكَ غَیْرُ مَجْهُول، وَمَنْ لاذَ بِكَ غَیْرُ مَخْذُول، وَمَنْ اَقْبَلْتَ عَلَیْهِ غَیْرُ مَمْلُوك،
خدایا كسی كه بوسیله تو شناخته شد گمنام نیست و كسی كه به تو پناهنده شد خوار نیست و كسی كه تو بسویش رو كنی بنده دیگری نخواهد بود
اِلهی اِنَّ مَنِ انْتَهَجَ بِكَ لَمُسْتَنیرٌ، وَاِنَّ مَنِ اعْتَصَمَ بِكَ لَمُسْتَجیرٌ،
خدایا براستی هركس به تو راه جوید راهش روشن است و هر كه به تو پناه جوید پناه دارد
وَقَدْ لُذْتُ بِكَ یا اِلهی، فَلا تُخَیِّبْ ظَنّی مِنْ رَحْمَتِكَ، وَلا تَحْجُبْنی عَنْ رَاْفَتِكَ،
و من ای خدا به تو پناه آورده ام پس گمانی را كه به رحمتت دارم نومید مكن و از مهر خویش منعم مكن
اِلهی اَقِمْنی فی اَهْلِ وِلایَتِكَ مُقامَ مَنْ رَجَا الزِّیادَةَ مِنْ مَحَبَّتِكَ،
خدایا جای مرا در بین دوستدارانت جای آن دسته از ایشان قرار ده كه امید افزایش دوستیت را دارند
اِلهی وَاَلْهِمْنی وَلَهاً بِذِكْرِكَ اِلی ذِكْرِكَ، وَهِمَّتی فی رَوْحِ نَجاحِ اَسْمآئِكَ وَمَحَلِّ قُدْسِكَ،
خدایا در دلم انداز شیدایی و شیفتگی ذكر خویش را پی در پی و همتم را در نشاط فیروز شدن اسمائت و محل قدست قرار ده
اِلهی بِكَ عَلَیْكَ اِلاَّ اَلْحَقْتَنی بِمَحَلِّ اَهْلِ طاعَتِكَ، وَالْمَثْوَی الصّالِحِ مِنْ مَرْضاتِكَ، فَاِنّی لا اَقْدِرُ لِنَفْسی دَفْعاً، وَلا اَمْلِكُ لَها نَفْعاً،
خدایا به حق خودت بر خودت سوگند كه مرا به محل فرمانبرداریت و جایگاه شایسته ای از مقام خشنودیت برسانی چونكه كه من قادر بر دفع چیزی از خود نیستم و مالك سودی هم برایش نیستم
اِلهی اَنَا عَبْدُكَ الضَّعیفُ الْمُذْنِبُ، وَمَمْلُوكُكَ الْمُنیبُ، فَلا تَجْعَلْنی مِمَّنْ صَرَفْتَ عَنْهُ وَجْهَكَ، وَحَجَبَهُ سَهْوُهُ عَنْ عَفْوِكَ،
خدایا من بنده ناتوان گنهكار تو و مملوك زاری و توبه كننده به درگاهت هستم پس مرا در زمره كسانی كه روی از آنها گرداندی و غفلتشان مانع از گذشت تو گشته قرارم مده
اِلهی هَبْ لی كَمالَ الاِْنْقِطاعِ اِلَیْكَ، وَاَنِرْ اَبْصارَ قُلُوبِنا بِضِیآءِ نَظَرِها اِلَیْكَ،
خدایا بریدن كاملی از خلق به سمت خود به من عنایت كن و دیده های دلمان را به نور توجهشان به سمت خود روشن گردان
حَتّی تَخْرِقَ اَبْصارُ الْقُلُوبِ حُجُبَ النُّورِ، فَتَصِلَ اِلی مَعْدِنِ الْعَظَمَةِ، وَتَصیرَ اَرْواحُنا مُعَلَّقَةً بِعِزِّ قُدْسِكَ،
تا دیده های دل پرده های نور را پاره كند و به مخزن اصلی بزرگی و عظمت برسد و ارواح ما آویخته به عزت مقدست گردد
اِلهی وَاجْعَلْنی مِمَّنْ نادَیْتَهُ فَاَجابَكَ، وَلاحَظْتَهُ فَصَعِقَ لِجَلالِكَ، فَناجَیْتَهُ سِرّاً، وَعَمِلَ لَكَ جَهْراً،
خدایا قرارم ده از كسانی كه او را خواندی و پاسخت داد و در معرض توجه قرارش دادی و او در مقابل جلال تو مدهوش گشت و ازاین رو در پنهانی با او به راز گویی پرداختی ولی او آشكارا برایت كار كرد
اِلهی لَمْ اُسَلِّطْ عَلی حُسْنِ ظَنّی قُنُوطَ الاَْیاسِ، وَلاَ انْقَطَعَ رَجآئی مِنْ جَمیلِ كَرَمِكَ،
خدایا به خوشبینی من نا امیدی را مسلط مكن و امیدم را كه به كرم نیكویت دارم قطع مكن
اِلهی اِنْ كانَتِ الْخَطایا قَدْ اَسْقَطَتْنی لَدَیْكَ، فَاصْفَحْ عَنّی بِحُسْنِ تَوَكُّلی عَلَیْكَ،
خدایا اگر خطاهایم مرا از نظرت انداخته پس بدان اعتماد خوبی كه به تو دارم از من درگذر
اِلهی اِنْ حَطَّتْنِی الذُّنُوبُ مِنْ مَكارِمِ لُطْفِكَ، فَقَدْ نَبَّهَنِی الْیَقینُ اِلی كَرَمِ عَطْفِكَ،
خدایا اگر گناهانم بواسطه بزرگواری های لطفت مرا بی مقدار ساخته ولی در عوض یقین به بزرگ توجه تو مرا هوشیار كرده
اِلهی اِنْ اَنامَتْنِی الْغَفْلَةُ عَنِ الاِْسْتِعْدادِ لِلِقآئِكَ، فَقَدْ نَبَّهَتْنِی الْمَعْرِفَةُ بِكَرَمِ آلائِكَ،
خدایا اگر بی اطلاعی از آماده شدن برای دیدارت مرا به خواب فرو برده ولی در عوض معرفت به بزرگ نعمتهایت مرا بیدار كرده
اِلهی اِنْ دَعانی اِلَی النّارِ عَظِیمُ عِقابِكَ، فَقَدْ دَعانی اِلَی الْجَنَّةِ جَزیلُ ثَوابِكَ،
خدایا اگر بزرگ كیفرت مرا به دوزخ می خواند ولی در مقابل پاداش فراوانت مرا به بهشت دعوت می كند
اِلهی فَلَكَ اَسْئَلُ، وَاِلَیْكَ اَبْتَهِلُ وَاَرْغَبُ، اَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد،
خدایا بعد از تو خواهم و به سمت تو زاری كنم و بگرایم و از تو خواهم كه درود فرستی بر محمّد و آل محمّد
وَاَنْ تَجْعَلَنی مِمَّنْ یُدیمُ ذِكْرَكَ، وَلا یَنْقُضُ عَهْدَكَ، وَلایَغْفُلُ عَنْ شُكْرِكَ، وَلا یَسْتَخِفُّ بِاَمْرِكَ،
و مرا از كسانی قرارم دهی كه پیوسته به یاد تواند و پیمانت را نمی شكنند و از شكر تو غافل نشوند و دستور تو را سبك نشمارند
اِلهی وَاَلْحِقْنی بِنُورِ عِزِّكَ الاَْبْهَجِ، فَاَكُونَ لَكَ عارِفاً، وَعَنْ سِواكَ مُنْحَرِفاً، وَمِنْكَ خآئِفاً مُراقِباً،
خدایا برسان مرا به نور درخشان عزتت تا عارف به ذاتت باشم و از غیر تو روگردان باشم و از تو ترسان و نگران باشم
یا ذَا الْجَلالِ وَالاِكْرامِ، وَصَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّد رَسُولِهِ وَآلِهِ الطّاهِرینَ، وَسَلَّمَ تَسْلیماً كَثیراً.
ای صاحب جلالت و بزرگواری و درود خدا بر محمّد پیامبرش و بر آل پاكش باد و سلام بسیار بر ایشان باد.
این مناجات از مناجات های پرارزش ائمّه (علیهم السلام) است و دارای مضامین عالیه ای است كه در هر وقت حضور قلبی باشد، خواندن آن و فكر كردن در مفاهیم آن، مناسب می باشد.
شب اوّل ماه
برای شب اوّل ماه در كتاب «اقبال» نمازهای زیادی ذكر شده است كه همچون آن، ۱۲ ركعت نماز است (هر دو ركعت به یك سلام) كه در هر ركعتی یك بار «حمد» و ۱۵ مرتبه «توحید» خوانده می شود و از رسول خدا (ص) پاداش فراوانی برای این نماز ذكر شده است.
روز اوّل ماه
روزه این روز فضیلت فراوانی دارد و از امام صادق (ع) نقل شده است كه هر كس روز اوّل ماه شعبان را روزه بگیرد، بهشت بر او واجب می شود و «سیّد بن طاووس» در كتاب «اقبال» از رسول خدا (ص) نقل كرده است كه هر كس سه روزِ اوّل ماه شعبان را روزه بگیرد و شب هایش را قیام كند و دو ركعت نماز بگزارد كه در هر ركعتی یك بار «حمد» و یازده مرتبه «قُل هُوَ اللّهُ اَحد» را بخواند، خداوند شرّ اهل آسمان و زمین و شرّ ابلیس و هر سلطه ستمگری را از او برطرف سازد و خداوند گناهان فراوانی را از او می آمرزد.
روز سوم ماه
این روز بنا بر نقل شیخ طوسی در «مصباح»، روز ولادت با سعادت حسین بن علی (ع) است. از «قاسم بن علاء همدانی» وكیل امام حسن عسكری (ع) نامه ای رسید كه در آن آمده بود: مولای ما امام حسین (ع) در روز پنجشنبه، سوم شعبان متولّد شد، بنابراین آن روز را روزه بگیر و این دعا را بخوان:
اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُكَ بِحَقِّ الْمَوْلُودِ فی هذَا الْیَوْمِ، اَلْمَوْعُودِ بِشَهادَتِهِ قَبْلَ اْستِهْلالِهِ وَوِلادَتِهِ،
خدایا از تو خواهم به حق مولود در این روز آن مولودی كه به او وعده شهادت داده شده بود پیش از این كه بانگش در این دنیا بلند شود و به دنیا آید
بَكَتْهُ السَّمآءُ وَمَنْ فیها، وَالاَْرْضُ وَمَنْ عَلَیْها، وَلَمّا یَطَأْ لابَتَیْها، قَتیلِ الْعَبْرَةِ، وَسَیِّدِ الاُْسْرَةِ،
آسمان ها و هر كه در آنها است و زمین و هركه بَر آن است برایش گریستند قبل از آن كه قدم در این جهان گذارد كشته اشك و آه و آقای طایفه بشر
اَلْمَمْدُودِ بِالنُّصْرَةِ یَوْمَ الْكَرَّةِ، اَلْمُعَوَّضِ مِنْ قَتْلِهِ اَنَّ الاَْئِمَّةَ مِنْ نَسْلِهِ، وَالشِّفآءَ فی تُرْبَتِهِ،
آن كس كه در روز رجعت به یاری مدد شده و آن كه پاداش كشته شدنش این بود كه امامان از نسل اویند و درمان در تربت او است
والْفَوْزَ مَعَهُ فی اَوْبَتِهِ، والاَْوصِیآءَ مِنْ عِتْرَتِهِ، بَعْدَ قآئِمِهِمْ وَغَیْبَتِهِ،
و پیروزی در زمان رجعت با او و اوصیا از عترت اوست بعد از حضرت قائم و بعد از دوران غیبتش
حَتّی یُدْرِكُوا الاَْوْتارَ، وَیَثْأَرُوا الثّارَ، وَیُرْضُوا الْجَبّارَ، وَیَكُونُوا خَیْرَ اَنْصار، صَلَّی اللهُ عَلَیْهِمْ، مَعَ اخْتِلافِ اللَّیلِ وَالنَّهارِ،
تا این كه انتقام گیرند و خون ها را باز گیرند و خدای جبار را خشنود سازند و بهترین یاران دین خدا باشند درود خدا بر ایشان در هر زمان كه رفت و آمد دارد شب و روز
اَللّهُمَّ فَبِحَقِّهِمْ اِلَیْكَ اَتَوَسَّلُ، وَاَسْئَلُ سُؤالَ مُقْتَرِف مُعْتَرِف،
خدایا پس به حق ایشان به سمت تو دست نیاز دراز كنم و از تو خواهم خواستن شخص گنه كار اعتراف كننده
مُسیئ اِلی نَفْسِهِ مِمّا فَرَّطَ فی یَوْمِهِ وَاَمْسِهِ، یَسْئَلُكَ الْعِصْمَةَ اِلی مَحَلِّ رَمْسِهِ،
بدكردار به نفس خویش از كوتاهی هایی كه در امروز و دیروزش كرده و الان از تو پناه خواهد تا هنگام رفتن در گور
اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّد وَعِتْرَتِهِ، وَاحْشُرْنا فی زُمْرَتِهِ، وَبَوِّئْنا مَعَهُ دارَ الْكَرامَةِ، وَمَحَلَّ الاِْقامَةِ،
خدایا پس درود فرست بر محمّد و عترتش و ما را در زمره او محشور گردان و جای ده ما را با وی در خانه كرامت (بهشت) و جایگاه ماندن همیشگی
اَللّهُمَّ وَكَما اَكْرَمْتَنا بِمَعْرِفَتِهِ فَاَكْرِمْنا بِزُلْفَتِهِ، وَارْزُقْنا مُرافَقَتَهُ وَسابِقَتَهُ،
خدایا چنانچه ما را به شناختنش گرامی داشتی هم چنان ما را به نزدیك شدن با او گرامی دار و رفاقت و سابقه داشتن با او را روزی ما گردان
وَاجْعَلْنا مِمَّنْ یُسَلِّمُ لاَِمْرِهِ، وَیُكْثِرُ الصَّلاةَ عَلَیْهِ عِنْدَ ذِكْرِهِ، وَعَلی جَمیعِ اَوْصِیآئِهِ وَاَهْلِ اَصْفِیآئِهِ،
و بگردان ما را از كسانی كه تسلیم دستور اویند و هنگام بردن نامش بسیار بر او درود فرستند و بر همه اوصیا و خاندان برگزیده اش
اَلْمَمْدُودینَ مِنْكَ بِالْعَدَدِ الاِْثْنَیْ عَشَرَ، اَلنُّجُومِ الزُّهَرِ، وَالْحُجَجِ عَلی جَمیعِ الْبَشَرِ،
كه یاری شده اند از جانب تو به عدد دوازده، آن ستارگان درخشان و حجت های تو بر تمامی افراد بشر
اَللّهُمَّ وَهَبْ لَنا فی هذَا الْیَوْمِ خَیْرَ مَوْهِبَة، وَاَنْجِحْ لَنا فیهِ كُلَّ طَلِبَة، كَما وَهَبْتَ الْحُسَیْنَ لِمُحَمَّد جَدِّهِ،
خدایا و ببخش به ما در این روز بهترین بخشش ها را و برآور برای ما در این روز هر خواهشی را چنانچه حسین را به محمّد جدش بخشیدی
وَعاذَ فُطْرُسُ بِمَهْدِهِ، فَنَحْنُ عائِذُونَ بِقَبْرِهِ مِنْ بَعْدِهِ، نَشْهَدُ تُرْبَتَهُ، وَننْتَظِرُ اَوْبَتَهُ، آمینَ رَبَّ الْعالَمینَ.
و فطرس به گهواره حسین پناه برد و ما پناهنده به قبر او هستیم بعد از شهادت او بالای تربتش آمده و چشم به راه رجعت او هستیم اجابت كن ای پروردگار جهانیان.
بعد از آن، این دعا را كه به دعای امام حسین (ع) مشهور است می خوانی. این دعا آخرین دعایی است كه آن حضرت در روز عاشورا (همان روزی كه دشمنانش زیاد بودند) خواند:
اَللّهُمَّ اَنْتَ مُتَعالِی الْمَكانِ، عَظیمُ الْجَبَرُوتِ، شَدیدُ الْمِحالِ، غَنِیٌّ عَنِ الْخَلایِقِ،
خدایا تویی والامكان و بزرگ جبروت و سخت نیرو و بی نیاز از خلایق
عَریضُ الْكِبْرِیآءِ، قادِرٌ عَلی ما تَشآءُ، قَریبُ الرَّحْمَةِ، صادِقُ الْوَعْدِ، سابِغُ النِّعْمَةِ،
دارای بزرگی پهناور، توانای بر هر چه خواهی، نزدیك مهر، راست وعده، فراوان نعمت،
حَسَنُ الْبَلاءِ، قَریبٌ إذا دُعیتَ، مُحیطٌ بِما خَلَقْتَ، قابِلُ التَّوْبَةِ لِمَنْ تابَ اِلَیْكَ،
نیكو آزمایش، نزدیك هرگاه خوانده شوی محیط به هر چه آفریده ای توبه پذیر برای آن كس كه به سویت توبه كند
قادِرٌ عَلی ما اَرَدْتَ، وَمُدْرِكٌ ما طَلَبْتَ، وَشَكُورٌ اِذا شُكِرْتَ، وَذَكُورٌ اِذا ذُكِرْتَ،
توانا بر هر چه اراده كنی و بدست آرنده آنچه بجویی و سپاس پذیر هرگاه سپاس شوی و یاد كنی هنگامی كه یادت كنند
اَدْعُوكَ مُحْتاجاً، وَاَرْغَبُ اِلَیْكَ فَقیراً، وَاَفْزَعُ اِلَیْكَ خآئِفاً،
می خوانمت نیازمندانه و توجه كنم بسویت فقیرانه و پناه آرم بسویت خائفانه
وَ اَبْكی اِلَیْكَ مَكْرُوباً، وَاَسْتَعینُ بِكَ ضَعیفاً، وَاَتوَكَّلُ عَلَیْكَ كافِیاً...
و گریه كنم به درگاهت از روی غمزدگی و ملولانه كمك جویم بوسیله تو ناتوانانه و توكل كنم بر تو كفایت خواهانه.
شب سیزدهم ماه
شب سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم، «لیالی بیض» یعنی شب های روشن، نامیده می شود. برای این شب ها اعمالی است كه در اعمال ماه رجب بیان شد.
شب نیمه شعبان
این شب، شب بسیار مباركی است و برای این شب چند عمل است:
اوّل: غسل است كه طبق روایتی از امام صادق (ع) سبب تخفیف گناهان است.
دوم: احیای این شب است، به نماز و دعا و استغفار. در روایتی كه حضرت امیرمؤمنان (ع) از رسول خدا (ص) نقل می كند آمده است: «هنگامی كه شب نیمه شعبان فرا می رسد آنرا به عبادت به سر برید و روزش را روزه بدارید، چونكه از اوّل تا آخر این شب، از جانب خداوند ندا می آید: آیا استغفار كننده ای هست كه از گناهان خویش آمرزش طلبد، تا گناهان او را بیامرزم؟ آیا كسی هست كه طلب روزی كند و من روزی او را وسعت بخشم؟ ». همینطور در روایتی آمده است كه جبرئیل به رسول خدا (ص) اظهار داشت: هر كس این شب را به تسبیح و تكبیر و دعا و نماز و استغفار و… احیا بدارد، خداوند گناهانش را می آمرزد، و جایگاه و منزل او بهشت خواهد بود… ای محمّد! این شب را احیا بدار، و به امّتت فرمان ده آنرا احیا دارند. جبرئیل بعد از بیان فضایل دیگری برای این شب، در انتها اظهار داشت: محروم واقعی كسی است كه از خیر و بركت این شب محروم باشد! از امام زین العابدین (ع) هم احیای این شب نقل شده است. همینطور در روایتی از رسول خدا (ص) نقل شده است كه هر كس این شب را احیا بدارد، در آن روز كه قلب ها می میرد، قلبش نخواهد مرد.
سوم: زیارت امام حسین (ع) در این شب از افضل اعمال است، و سبب آمرزش گناهان است.
چهارم: خواندن این دعاست كه جناب «سیّد بن طاووس» و «شیخ طوسی» آنرا نقل كرده اند و به منزله زیارت امام زمان (علیه السلام) است:
اَللّهُمَّ بِحَقِّ لَیْلَتِنا هذِهِ وَمَوْلُودِها وَحُجَّتِكَ، وَمَوْعُودِهَا الَّتی قَرَنْتَ اِلی فَضْلِها فَضْلاً،
خدایا به حق این شبی كه ما در آنیم و به حق آن كس كه در آن به دنیا آمده و حجتت و موعود آن كه همراه كردی به فضیلت این شب فضیلت دیگری
فَتَمَّتْ كَلِمَتُكَ صِدْقاً وَعَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِكَ، وَلا مُعَقِّبَ لاِیاتِكَ،
و بدین سبب به اتمام رسید كلمه تو براستی و عدالت تغییر دهنده ای برای كلمات تو نیست و پس زننده ای برای آیات تو نیست
نُورُكَ الْمُتَاَلِّقُ، وَضِیآؤُكَ الْمُشْرِقُ، وَالْعَلَمُ النُّورُ فی طَخْیآءِ الدَّیْجُورِ، اَلْغائِبُ الْمَسْتُورُ،
آن نور درخشانت و آن روشنی فروزانت و آن نشانه نورانی در شب تاریك ظلمانی آن پنهان غایب از انظار
جَلَّ مَوْلِدُهُ، وَكَرُمَ مَحْتِدُهُ، وَالْمَلائِكَةُ شُهَّدُهُ، وَاللهُ ناصِرُهُ وَمُؤَیِّدُهُ اِذا آنَ میعادُهُ، وَالْمَلائِكَةُ اَمْدادُهُ،
كه ولادتش بزرگ و كریم الاصل بود و فرشتگان گواهان اویند و خدا یاور و كمك كار اوست در آن هنگام كه وعده اش برسد و فرشتگان مددكارش باشند
سَیْفُ اللهِ الَّذی لا یَنْبُو، وَنُورُهُ الَّذی لا یَخْبُو، وَذُوالْحِلْمِ الَّذی لا یَصْبُوا،
آن شمشیر برنده خدا كه كُند نشود و نور او كه خاموش نگردد و بردباری كه كار بی رویه انجام ندهد
مَدارُ الدَّهْرِ، وَنَوامیسُ الْعَصْرِ، وَوُلاةُ الاَْمْرِ، وَالْمُنَزَّلُ عَلَیْهِمْ ما یَتَنَزَّلُ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ،
چرخ روزگار بخاطر او گردش كند و او و پدران معصومش نوامیس هر عصر و والیان امر خدایند در شب قدر آنچه نازل شود بر ایشان نازل گردد
وَاَصْحابُ الْحَشْرِ وَالنَّشْرِ، تَراجِمَةُ وَحْیِهِ، وَوُلاةُ اَمْرِهِ وَنَهْیِهِ،
و آنهایند صاحبان حشر و نشر و مفسران وحی خدا و سرپرستان امر و نهی او
اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلی خاتِمِهْم وَقآئِمِهِمُ، اَلْمَسْتُورِ عَنْ عَوالِمِهِمْ، وَاَدْرِكْ بِنا أَیّامَهُ، وَظُهُورَهُ وَقِیامَهُ،
خدایا پس درود فرست بر خاتم ایشان و قائمشان كه در پس پرده است از عوالم آنها و ما را به روزگار او و زمان ظهور و قیامش برسان
وَاجْعَلْنا مِنْ اَنْصارِهِ، وَاقْرِنْ ثارَنا بِثارِهِ، وَاكْتُبْنا فی اَعْوانِهِ وَخُلَصآئِهِ،
و همچون یارانش قرارمان ده و خونخواهی ما را به خونخواهی او مقرون گردان و نام ما را در زمره یاران و مخصوصانش ثبت فرما
وَاَحْیِنا فی دَوْلَتِهِ ناعِمینَ، وَبِصُحْبَتِهِ غانِمینَ، وَبِحَقِّهِ قآئِمینَ، وَمِنَ السُّوءِ سالِمینَ، یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ،
و ما را در دولتش شادكام و متنعم و به هم نشینیش بهره مند و به گرفتن حقش پا بر جا بدار و از بدی ها بر كنارمان كن ای مهربان ترین مهربانان
وَالْحَمْدُللهِِ رَبِّ الْعالَمینَ، وَصَلَّی اللّهُ عَلی سَیِّدِنا مُحَمَّد خاتَمِ النَّبِیّینَ وَالْمُرْسَلینَ، وَعَلی اَهْلِ بَیْتِهِ الصّادِقینَ، وَعِتْرَتِهَ النّاطِقینَ،
و ستایش خاص خدا پروردگار جهانیان است و درودهای او بر آقای ما محمّد خاتم پیمبران و مرسلین و بر خاندان راستگو و عترت حقگویش باد
وَالْعَنْ جَمیعَ الظّالِمینَ، واحْكُمْ بَیْنَنا وَبَیْنَهُمْ یا اَحْكَمَ الْحاكِمینَ.
و از رحمت خود دور ساز تمام ستمكاران را و میان ما و ایشان داوری كن ای محكم ترین حكم كنندگان.
پنجم: «شیخ طوسی» از اسماعیل بن فضل هاشمی روایت كرده كه اظهار داشت: حضرت صادق (ع) این دعا را به من تعلیم داد تا آنرا در شب نیمه شعبان بخوانم:
اَللّهُمَّ اَنْتَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ، اَلْعَلِیُّ الْعَظیمُ، اَلْخالِقُ الرّازِقُ، اَلْمُحْیِی الْمُمیتُ،
خدایا تویی زنده پاینده والای بزرگ آفریننده و روزی دهنده زنده كننده و میراننده
اَلْبَدیءُ الْبَدیعُ، لَكَ الْجَلالُ وَلَكَ الْفَضْلُ، وَلَكَ الْحَمْدُ وَلَكَ الْمَنُّ،
آغاز كننده و پدید آرنده، برای توست بزرگی و فضیلت و از آن توست ستایش و نعمت
وَلَكَ الْجُودُ وَلَكَ الْكَرَمُ، وَلَكَ الاَْمْرُ وَلَكَ الْمَجْدُ وَلَكَ الْشُّكْرُ،
و از آن توست جود و بزرگواری و از توست فرمان و شوكت و خاص تو است سپاسگزاری
وَحْدَكَ لا شَریكَ لَكَ، یا واحِدُ یا اَحَدُ، یا صَمَدُ یا مَنْ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ، وَلَمْ یَكُنْ لَهُ كُفُواً اَحَدٌ،
كه یگانه ای و شریكی برایت نیست ای یگانه ای یكتا ای بی نیاز ای كه فرزندی ندارد و فرزند كسی نباشد و نیست برایش همتایی هیچ كس
صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَاْغفِرْ لی وَارْحَمْنی، وَاكْفِنی ما اَهَمَّنی،
درود فرست بر محمّد و آل محمّد و بیامرز مرا و به من رحم كن و كفایت كن از من آنچه فكر مرا به خود مشغول كرده
وَاقْضِ دَیْنی، وَوَسِّعْ عَلَیَّ فی رِزْقی، فَاِنَّكَ فی هذِهِ اللَّیْلَةِ كُلَّ اَمْر حَكیم تَفْرُقُ،
و قرضم را ادا كن و در روزیم گشایش ده چونكه كه تو در این شب هر كار محكمی را از هم جدا كنی
وَمَنْ تَشآءُ مِنْ خَلْقِكَ تَرْزُقُ، فَارْزُقْنی وَاَنْتَ خَیْرُ الرّازِقینَ،
و هر یك از مخلوقات خویش را بخواهی روزی دهی پس روزیم ده كه تو بهترین روزی دهندگانی
فَاِنَّكَ قُلْتَ وَاَنْتَ خَیْرُ الْقآئِلینَ النّاطِقینَ: وَاسْئَلُوا اللهَ مِنْ فَضْلِهِ. فَمِنْ فَضْلِكَ اَسْئَلُ،
چونكه تو خود گفتی و تو بهترین گویندگان و ناطقان هستی كه فرمودی «از خدا بخواهید از فضل او» پس من از فضل تو می خواهم
وَ اِیّاكَ قَصَدْتُ، وَابْنَ نَبِیِّكَ اعْتَمَدْتُ، وَلَكَ رَجَوْتُ، فَارْحَمْنی یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.
و تو را قصد كردم و به فرزند پیمبرت اعتماد كردم و از توامیدوارم پس به من رحمت كن ای مهربان ترین مهربانان.
ششم: این دعا را بخواند كه حضرت رسول (ص) در این شب می خواندند:
اَللّهُمَّ اقْسِمْ لَنا مِنْ خَشْیَتِكَ ما یَحُولُ بَیْنَنا وَبَیْنَ مَعْصِیَتِكَ،
خدایا بهره ما كن از ترس خود بدان اندازه كه حائل شود میان ما و نافرمانیت
وَمِنْ طاعَتِكَ ما تُبَلِّغُنا بِهِ رِضْوانَكَ، وَمِنَ الْیَقینِ ما یَهُونُ عَلَیْنا بِهِ مُصیباتُ الدُّنْیا،
و از اطاعت خویش بدان مقدار كه ما را به خشنودی و رضوان تو برساند و از یقین بدان حد كه بوسیله آن ناگواری های دنیا بر ما آسان گردد
اَللّهُمَّ اَمْتِعْنا بِاَسْماعِنا وَاَبْصارِنا وَقُوَّتِنا ما اَحْیَیْتَنا، وَاجْعَلْهُ الْوارِثَ مِنّا،
خدایا ما را به گوش هایمان و دیده هامان و نیرویمان تا زنده ایم بهره مند ساز و آنرا وارث ما گردان
وَاجْعَلْ ثارَنا عَلی مَنْ ظَلَمَنا، وَانْصُرنا عَلی مَنْ عادانا، وَلا تَجْعَلْ مُصیبَتَنا فی دینِنا،
و خون ما را به گردن كسی انداز كه بر ما ستم كرده و یاری ده ما را بر كسی كه با ما دشمنی كند و مصیبت ما را در دینمان قرار مده
وَلا تَجْعَلِ الدُّنْیا اَكْبَرَ هَمِّنا، وَلا مَبْلَغَ عِلْمِنا، وَلا تُسَلِّطْ عَلَیْنا مَنْ لا یَرْحَمُنا، بِرَحْمَتِكَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.
و دنیا را بزرگترین اندوه ما قرار مده و هم آخرین حد دانش ما قرارش مده و مسلّط مكن بر ما كسی را كه بر ما رحم نكند به رحمتت ای مهربان ترین مهربانان.
هفتم: صلوات هر روز ماه شعبان (كه در وقت ظهر خوانده می شود) را بخواند.
هشتم: دعای كمیل را كه حضرت علی (ع) در این شب آنرا به كمیل تعلیم داد، بخواند.
نهم: در این شب صد مرتبه بگوید: سبحان اللّه و صد مرتبه بگوید: الحمد للّه و صد مرتبه بگوید: اللّه اكبر و صد مرتبه بگوید: لا إلهَ إلاَّ اللّهُ كه طبق روایتی از امام باقر (ع) هركس چنین كند، خداوند گناهان گذشته او را بیامرزد و حاجت های دنیوی و اخروی او را برآورده سازد.
دهم: مرحوم «شیخ طوسی» از «ابویحیی» روایتی را نقل می كند كه می گوید: به مولایم امام صادق (ع) عرض كردم: بهترین دعا، در این شب كدام است؟ فرمود: وقتی كه نماز عشا را بجا آوردی، دو ركعت نماز بگزار و در ركعت اوّل سوره «حمد» و سوره «قل یا ایّها الكافرون» و در ركعت دوم، سوره «حمد» و سوره «توحید» را بخوان، بعد از نماز، ۳۳ مرتبه بگو: سبحان اللّه ۳۳ مرتبه الحمد للّه و ۳۴ مرتبه اللّه اكبر. آنگاه بگو:
یا مَنْ اِلَیْهِ مَلْجَأُ الْعِبادِ فِی الْمُهِمّاتِ، وَاِلَیْهِ یَفْزَعُ الْخَلْقُ فیِ الْمُلِمّاتِ،
ای كه به سمت اوست پناه بندگان در كارهای اندوه خیز و به سمت او پناه برند خلایق در پیش آمدهای ناگوار
یا عالِمَ الْجَهْرِ وَالْخَفِیّاتِ، وَیا مَنْ لا تَخْفی عَلَیْهِ خَواطِرُ الاَْوْهامِ وَتَصَرُّفُ الْخَطَراتِ،
ای دانای آشكار و نهان و ای كه بر او پنهان نماند اندیشه هایی كه در دل ها افتد و تصرف كردن آن خاطرات
یا رَبَّ الْخَلایِقِ وَالْبَرِیّاتِ، یا مَنْ بِیَدِهِ مَلَكُوتُ الاَْرَضینَ وَالسَّمواتِ،
ای پروردگار خلایق و آفریدگان ای كه ملكوت زمین ها و آسمان ها بدست اوست
اَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، اَمُتُّ اِلَیْكَ بِلا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ،
تویی خدایی كه معبودی جز تو نیست بسویت توسل جویم به كلمه «لا اله الا انت»
فَبِلا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، اِجْعَلْنی فی هِذِهِ اللَّیْلَةِ مِمَّنْ نَظَرْتَ اِلَیْهِ فَرَحِمْتَهُ، وَسَمِعْتَ دُعآئَهُ فَاَجَبْتَهُ،
پس ای خدایی كه معبودی جز تو نیست بگردان مرا در این شب از كسانی كه بسویش نگریسته و مورد رحم خویش قرارش داده و دعایش شنیده و اجابت كرده
وَعَلِمْتَ اسْتِقالَتَهُ فَاَقَلْتَهُ، وَتَجاوَزْتَ عَنْ سالِفِ خَطیئَتِهِ، وَعَظیمِ جَریرَتِهِ،
و پشیمانیش را دانسته پس او را پذیرفته ای و از خطاهای گذشته اش و گناه بزرگش در گذشته ای
فَقَدِ اسْتَجَرْتُ بِكَ مِنْ ذُنُوبی، وَلَجَاْتُ اِلَیْكَ فی سَتْرِ عُیُوبی،
پس من از گناهانم به تو پناهنده شده و به تو ملتجی گشته ام در این كه عیوبم را بپوشانی
اَللّهُمَّ فَجُدْ عَلَیَّ بِكَرَمِكَ وَفَضْلِكَ، وَاحْطُطْ خَطایایَ بِحِلْمِكَ وَعَفْوِكَ، وَتَغَمَّدْنی فی هذِهِ اللَّیْلَةِ بِسابِغِ كَرامَتِكَ،
خدایا پس جود كن بر من به كرم خود و فضلت و بریز خطاهای مرا به بردباری و گذشت خویش و فراگیر مرا در این شب به فراوان كرمت
وَاجْعَلْنی فیها مِنْ اَوْلِیآئِكَ الَّذینَ اجْتَبَیْتَهُمْ لِطاعَتِكَ، وَاخْتَرْتَهُمْ لِعِبادَتِكَ، وَجَعَلْتَهُمْ خالِصَتَكَ وَصَفْوَتَكَ،
و بگردان مرا در این شب از آن دوستانت كه آنان را برای طاعت خویش برگزیده و برای پرستشت انتخاب فرمودی و ایشان را جزء خاصان درگاه و برگزیدگانت قراردادی
اَللّهُمَّ اجْعَلْنی مِمَّنْ سَعَدَ جَدُّهُ، وَتَوَفَّرَ مِنَ الْخَیْراتِ حَظُّهُ،
خدایا بدار مرا از آن كسانی كه كوششش به جایی رسیده و از نیكی ها بهره فراوان نصیبش گشته
وَ اجْعَلْنی مِمَّنْ سَلِمَ فَنَعِمَ، وَفازَ فَغَنِمَ، وَاكْفِنی شَرَّ ما اَسْلَفْتُ،
و بگردانم از آنان كه تندرست شده و متنعم و رستگار و بهره مند گشته و كفایت كن مرا از شر آنچه كرده ام
وَاعْصِمْنی مِنَ الاِْزدِیادِ فی مَعْصِیَتكَ، وَحَبِّبْ اِلَیَّ طاعَتَكَ، وَما یُقَرِّبُنی مِنْكَ، وَیُزْلِفُنی عِنْدَكَ،
و نگاهم دار از افزودن در نافرمانیت و دوست گردان نزد من فرمانبرداریت را و آنچه مرا به تو نزدیك و مقرّب درگاهت گرداند
سَیِّدی اِلَیْكَ یَلْجَأُ الْهارِبُ، وَمِنْكَ یَلْتَمِسُ الطّالِبُ، وَعَلی كَرَمِكَ یُعَوِّلُ الْمُسْتَقیلُ التّائِبُ،
آقای من به سمت تو پناه آرد شخص گریز پای و از تو عاجزانه طلب كند جوینده و بر كرم تو تكیه كند شخص عذرخواه و توبه كننده
اَدَّبْتَ عِبادَكَ بالتَّكَرُّمِ، وَاَنْتَ اَكْرَمُ الاَْكْرَمینَ، وَاَمَرْتَ بِالْعَفْوِ عِبادَكَ، وَاَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ،
ادب كردی بندگانت را به كرم ورزی به آنها و تو كریم ترین كریمانی و تو خود به بندگانت دستور گذشت دادی و خود آمرزنده و مهربانی
اَللّهُمَّ فَلا تَحْرِمْنی ما رَجَوْتُ مِنْ كَرَمِكَ، وَلا تُؤْیِسْنی مِنْ سابِغِ نِعَمِكَ،
خدایا پس مرا از آنچه از كرمت امید دارم محرومم مكن و از نعمت های ریزانت مأیوسم مدار
وَلا تُخَیِّبْنی مِنْ جَزیلِ قِسَمِكَ فی هذِهِ اللَّیْلَةِ لاَِهْلِ طاعَتِكَ، وَاجْعَلْنی فی جُنَّة مِنْ شِرارِ بَرِیَّتِكَ،
و از بهره های فراوانت كه در این شب برای فرمانبردارانت مقرّر داشته ای بی بهره ام مساز و مرا در پناهگاه محكمی از آزار مخلوقات شرورت قرار ده
رَبِّ اِنْ لَمْ اَكُنْ مِنْ اَهْلِ ذلِكَ، فَاَنْتَ اَهْلُ الْكَرَمِ وَالْعَفْوِ وَالْمَغْفِرَةِ، وَجُدْ عَلَیَّ بِما اَنْتَ اَهْلُهُ لا بِما اَسْتَحِقُّهُ،
پروردگارا اگر من چنین شایستگی ندارم ولی تو شایسته كرم و گذشت و آمرزشی و فرو ریز بر من بدانچه تو شایسته آنی نه بدانچه من سزاوار آنم
فَقَدْ حَسُنَ ظَنّی بِكَ، وَتَحَقَّقَ رَجآئی لَكَ، وَعَلِقَتْ نَفْسی بِكَرَمِكَ، فَاَنْتَ اَرْحَمُ الرّاحِمینَ، وَاَكْرَمُ الاَْكْرَمینَ،
چونكه براستی گمان من نیك است و امیدم درباره تو محكم شده و جانم به سر رشته كرم تو آویخته است پس تویی مهربان ترین مهربانان و كریم ترین كریمان
اَللّهُمَّ وَاخْصُصْنی مِنْ كَرَمِكَ بِجَزیلِ قِسَمِكَ، وَاَعُوذُ بِعَفْوِكَ مِنْ عُقُوبَتِكَ،
خدایا مرا مخصوص بدار از كرم خویش به بهره های فراوان و تقسیم های شایانت و از كیفر تو به عفوت پناه می برم
وَاغْفِر لِیَ الذَّنْبَ الَّذی یَحْبِسُ عَلَیَّ الْخُلُقَ، وَیُضَیِّقُ عَلَیَّ الرِّزْقَ،
و بیامرز برایم آن گناهی را كه عادت بد (مانند دروغ) را بر من حبس كند و روزی را بر من تنگ سازد
حَتّی اَقُومَ بِصالِحِ رِضاكَ، وَاَنْعَمَ بِجَزیلِ عَطآئِكَ، وَاَسْعَدَ بِسابِغِ نَعْمآئِكَ،
تا من به خشنودی شایسته تو اقدام كنم و به عطای فراوانت متنعم گردم و به نعمتهای بسیارت خوشبخت شوم
فَقَدْ لُذْتُ بِحَرَمِكَ، وَتَعَرَّضْتُ لِكَرَمِكَ، وَاسْتَعَذْتُ بِعَفْوِكَ مِنْ عُقُوبَتِكَ، وَبِحِلْمِكَ مِنْ غَضَبِكَ،
چونكه من به آستان تو پناه آوردم و به كرم تو آویختم و به گذشت تو پناه جستم از ترس كیفرت و به بردباریت پناه جستم از خشمت
فَجُدْ بِما سَئَلْتُكَ، وَاَنِلْ مَا الْتَمَسْتُ مِنْكَ، اَسْئَلُكَ بِكَ لا بِشَیْء هُوَ اَعْظَمُ مِنْكَ.
پس به من عطا كن آنچه را از تو خواستم و به من برسان آنچه را از تو خواهش كردم تو را به خودت سوگند دهم چون چیزی از تو بزرگ تر نیست.
سپس به سجده می روی و ۲۰ مرتبه می گویی: یا رَبِّ و هفت مرتبه یا اَللهُ و هفت مرتبه لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللهِ و ۱۰ مرتبه: ما شآءَ اللهُ و ۱۰ مرتبه لا قُوّةَ اِلاَّ بِاللهِ. آنگاه صلوات می فرستی بر پیغمبر و آل او (علیهم السلام) و از خدا حاجت خویش را می طلبی. به خدا سوگند! اگر كسی با انجام این عمل، از خدا حاجت بطلبد، هرچند بسیار فراوان باشد خداوند آنرا به كرم و فضل گسترده اش برآورده می سازد.
یازدهم: «شیخ طوسی» و «سیّد بن طاووس»، فرموده اند، در این شب این دعا را بخواند.
اِلهی تَعَرَّضَ لَكَ فی هذَا اللَّیْلِ الْمُتَعَرِّضُونَ، وَقَصَدَكَ فیهَا الْقاصِدُونَ، وَاَمَّلَ فَضْلَكَ وَمَعْرُوفَكَ الطّالِبُونَ، وَلَكَ فی هذَا اللَّیْلِ نَفَحاتٌ وَجَوآئِزُ، وَعَطایا وَمَواهِبُ، تَمُنُّ بِها عَلی مَنْ تَشآءُ مِنْ عِبادِكَ، وَتَمْنَعُها مَنْ لَمْ تَسْبِقْ لَهُ الْعِنایَةُ مِنْكَ، وَها اَنَا ذا عُبَیْدُكَ الْفَقیرُ اِلَیْكَ، اَلْمُؤَمِّلُ فَضْلَكَ وَمَعْرُوفَكَ، فَاِنْ كُنْتَ یا مَولایَ تَفَضَّلْتَ فی هذِهِ اللَّیْلَةِ عَلی اَحَد مِنْ خَلْقِكَ، وَعُدْتَ عَلَیْهِ بِعائِدَة مِنْ عَطْفِكَ، فَصَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، اَلطَّیِّبینَ الطّاهِرینَ، اَلْخَیِّرینَ الْفاضِلینَ، وَجُدْ عَلَیَّ بِطَوْلِكَ وَمَعْرُوفِكَ یا رَبَّ الْعالَمینَ، وَ صَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّد خاتَمِ النَّبیّینَ وَآلِهِ الطّاهِرینَ، وَسَلَّمَ تَسْلیماً، اِنَّ اللهَ حَمیدٌ مَجیدٌ، اَللّهُمَّ اِنّی اَدْعُوكَ كَما اَمَرْتَ، فَاسْتَجِبْ لی كَما وَعَدْتَ، اِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْمیعادَ.
دوازدهم: پس از هر دو ركعت از نماز شب و شفع و پس از دعاهای نماز وتر، دعاهایی را كه مرحوم «شیخ طوسی» و «سیّد بن طاووس» نقل كرده اند را بخواند.
سیزدهم: سجده ها و دعاهایی كه از رسول خدا (ص) روایت شده است را بخواند. از جمله، در روایتی كه «ابان بن تغلب» از امام صادق (علیه السلام) نقل كرده است، چنین آمده: شب نیمه شعبان داخل شد و آن شب رسول خدا (ص) نزد یكی از همسران خود بود؛ وقتی كه شب به نیمه رسید آن حضرت از بستر برای عبادت برخاست؛ همسرش به دنبال آن حضرت روان شد، در حالیكه خویش را به چادرش پیچیده بود و در جستجوی آن حضرت بود؛ ; ناگاه رسول خدا (ص) را در سجده یافت، كه مثل جامه ای به زمین چسبیده بود. به حضرت نزدیك شد، شنید كه آن حضرت در سجده خود می گوید:
سَجَدَ لَكَ سَوادی وَخَیالی، وَآمَنَ بِكَ فُؤادی، هذِهِ یَدایَ وَماجَنَیْتُهُ عَلی نَفْسی، یا عَظیمُ تُرْجی لِكُلِّ عَظیم، اِغْفِرْ لِیَ الْعَظیمَ، فَاِنَّهُ لایَغْفِرُ الذَّنْبَ الْعَظیمَ اِلاَّ الرَّبُّ الْعَظیمُ
آنگاه سر خویش را بلند كرد و سپس به سجده رفت و عرض كرد:
اَعُوذُ بُنُورِ وَجْهِكَ الَّذی اَضائَتْ لَهُ السَّمواتُ وَالاَْرَضُونَ، وَانْكَشَفَتْ لَهُ الظُّلُماتُ، وَصَلَحَ عَلَیْهِ اَمْرُ الاَْوَّلینَ وَالاْخِرینَ، مِنْ فُجأَةِ نَقِمَتِكَ، وَمِنْ تَحْویلِ عافِیَتِكَ، وَمِنْ زَوالِ نِعْمَتِكَ، اَللّهُمَّ ارْزُقْنی قَلْباً تَقِیّاً نَقِیّاً، وَمِنَ الشِّرْكِ بَریئاً، لا كافِراً ولا شَقِیّاً
آنگاه دو طرف روی خویش را به خاك گذاشت و اظهار داشت:
عَفَّرْتُ وَجْهی فِی التُّرابِ، وَحُقَّ لی اَنْ اَسْجُدَ لَكَ.
مالیدم به خاك رویم را و بر من سزاست كه برایت سجده كنم.
چهاردهم: نماز جناب جعفر طیّار را بجا آورد.
پانزدهم: نمازهای فراوانی برای شب نیمه شعبان وارد شده است كه آنها را بجا آورد همچون گروهی از افراد مورد وثوق و اعتماد از امام باقر و امام صادق (علیهما السلام) روایت كرده اند كه فرمودند: وقتی كه شب نیمه شعبان می شود، چهار ركعت نماز بجا آور (هر دو ركعت به یك سلام) و در هر ركعت، حمد یك بار و قل هو اللّه احد را صد مرتبه بخوان و بعد از آخر چهار ركعت بگو:
اَللّهُمَّ اِنّی اِلَیْكَ فَقیرٌ، وَمِنْ عَذاِبكَ خائِفٌ مُسْتَجیرٌ، اَللّهُمَّ لا تُبَدِّلْ اِسْمی، وَلا تُغَیِّرْ جِسْمی، وَلاتَجْهَدْ بَلائی، وَلاتُشْمِتْ بی اَعْدآئی، اَعُوذُ بِعَفْوِكَ مِنْ عِقابِكَ، وَاَعُوذُ بِرَحْمَتِكَ مِنْ عَذابِكَ، وَاَعُوذُ بِرِضاكَ مِنْ سَخَطِكَ، وَاَعُوذُبِكَ مِنْكَ، جَلَّ ثَنآؤُكَ، اَنْتَ كَما اَثْنَیْتَ عَلی نَفْسِكَ، وَفَوْقَ ما یَقُولُ الْقآئِلُونَ.
روز نیمه شعبان
روز ولادت باسعادت امام دوازدهم حضرت مهدی، حجّة بن الحسن صاحب الزمان (عجّ) است. بسیار شایسته است كه شیعیان، در شب و روز نیمه شعبان، با تشكیل محافل و مجالس، و برگزاری سخنرانی ها، درباره عظمت این روز و وجود مقدّس امام زمان (ع) و شرایط انتظار آن حضرت، و دعا برای تعجیل در ظهورش و دفع شبهات دشمنان و ناآگاهان، آنرا گرامی بدارند؛ ولی در همه این موارد از كارهای نامناسب و خلاف شرع بپرهیزند و عبادت را با گناه آلوده نسازند.
اعمال پایانی ماه شعبان
الف) از امام صادق (ع) نقل شده است كه هر كس سه روز از آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به ماه مبارك رمضان متّصل سازد، خداوند متعال ثواب روزه دو ماه متوالی را برای او بنویسد.
ب) اباصلت هروی می گوید: جمعه آخر ماه شعبان خدمت امام رضا (ع) رسیدم. حضرت فرمود: ای اباصلت! اغلب ماه شعبان رفت و امروز جمعه آخر ماه است، پس تقصیرها و كوتاهی های گذشته را در بقیّه این ماه جبران كن، و به آنچه برای تو مفید است روی آور؛ بسیار دعا كن و استغفار نما و قرآن را بسیار تلاوت كن و از گناهان خود توبه نما، تا وقتی كه ماه رمضان داخل می شود، خویش را برای خدا خالص ساخته باشی و هر دَیْن و امانتی بر عهده داری، ادا كن و كینه هر كس كه در دل داری بیرون نما و گناهانی را كه انجام می دادی ترك كن و از خدا بترس و در امور پنهان و آشكار خود بر خدا توكّل نما، كه هر كس بر خدا توكّل كند، خداوند امور او را كفایت می نماید، و در بقیه این ماه این دعا را بسیار بخوان: اَللّهُمَّ اِنْ لَمْ تَكُنْ غَفَرْتَ لَنا فیما مَضی مِنْ شَعْبانَ، فَاغْفِرْ لَنا فیما بَقِیَ مِنْهُ. خدایا اگر در آن قسمت از ماه شعبان كه گذشته ما را نیامرزیده ای در آن قسمت كه از این ماه مانده بیامرزمان امام (ع) در ادامه فرمود: خداوند به احترام و عظمت ماه مبارك رمضان، بنده های بسیاری را در ماه شعبان از آتش جهنّم آزاد می گرداند.
ج) دعای شب آخر ماه شعبان و اوّل ماه رمضان. حارث بن مغیره نضری از امام صادق (ع) روایت كرده است كه آن حضرت در شب آخر ماه شعبان و شب اوّل ماه رمضان این دعا را می خواند:
اللّهُمَّ اِنَّ هذَا الشَّهْرَ الْمُبارَكَ الَّذی اُنْزِلَ فیهِ الْقُرآنُ، هُدیً لِلنّاسِ وَبَیِّنات مِنَ الْهُدی وَالْفُرْقانِ قَدْ حَضَرَ،
خدایا این ماه مباركی كه قرآن در آن نازل گشته آن قرآنی كه راهنمای مردم گردیده و نشانه های روشنی از راهبری و جدا كردن میان حق و باطل است فرا رسیده
فَسَلِّمْنا فیهِ وَسَلِّمْهُ لَنا، وَتَسَلَّمْهُ مِنّا فی یُسْر مِنْكَ وَعافِیَة، یا مَنْ اَخَذَ الْقَلیلَ وَشَكَرَ الْكَثیرَ، اِقْبَلْ مِنِّی الْیَسیرَ،
پس ما را در این ماه سالم بدار و آنرا در حال آسانی و تندرستی از ما بگیر ای كه بگیرد اندك راو بسیار قدردانی كند، این طاعت اندك را از من بپذیر
اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُكَ اَنْ تَجْعَلَ لی اِلی كُلِّ خَیْر سَبیلاً، وَمِنْ كُلِّ ما لا تُحِبُّ مانِعاً، یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ،
خدایا از تو خواهم كه برای من به سمت هر كار خیری راهی و از هر چه دوست نداری سر را هم مانعی قرار دهی ای مهربان ترین مهربانان
یا مَنْ عَفا عَنّی وَعَمّا خَلَوْتُ بِهِ مِنَ السَّیِّئاتِ، یا مَنْ لَمْ یُؤاخِذْنی بِارْتِكابِ الْمَعاصی، عَفْوَكَ عَفْوَكَ عَفْوَكَ یاكَریمُ،
ای كه گذشتی از من و از آن كارهای زشتی كه در پنهانی كردم ای كه مرا به جهت دست زدن به گناهان نگیری گذشت، گذشت، گذشت تو را خواهانم ای بزرگوار
اِلهی وَعَظْتَنی فَلَمْ اَتَّعِظْ، وَزَجَرْتَنی عَنْ مَحارِمِكَ فلَمْ اَنْزَجِرْ، فَما عُذْری فَاعْفُ عَنّی یا كَریمُ، عَفْوَكَ عَفْوَكَ،
خدایا مرا پند دادی ولی من پند نگرفتم و از كارهای حرام خود بازم داشتی ولی من باز نایستادم پس چه عذری به درگاهت دارم ای كریم از من گذشت كن كه عفوت و گذشتت را خواهانم
اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُكَ الرّاحَةَ عِنْدَ الْمَوْتِ، وَالْعَفْوَ عِنْدَ الْحِسابِ،
خدایا از تو درخواست دارم آسودگی هنگام مرگ و گذشت در وقت حساب را
عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبدِكَ، فَلْیَحْسُنِ التَّجاوُزُ مِنْ عِنْدِكَ، یااَهْلَ التَّقْوی، وَیا اَهْلَ الْمَغْفِرَةِ، عَفْوَكَ عَفْوَكَ،
بزرگ است گناه از بنده ات پس باید گذشت از جانب تو هم نیكو باشد ای شایسته پرهیزگاری و ای شایسته آمرزش عفوت و گذشتت را خواهانم
اَللّهُمَّ اِنّی عَبْدُكَ وَابْنُ عَبْدِكَ وَابْنُ اَمَتِكَ، ضَعیْفٌ فَقیرٌ اِلی رَحْمَتِكَ،
خدایا من بنده و فرزند بنده و فرزند كنیز توأم ناتوان و نیازمند مهر تو هستم
وَاَنْتَ مُنْزِلُ الْغِنی و الْبَرَكَةِ عَلَی الْعِبادِ، قاهِرٌ مُقْتَدِرٌ،
و تویی كه دارایی و بركت بر بندگانت فرو فرستی و تو چیره و توانایی
اَحْصَیْتَ اَعْمالَهُمْ، وَقَسَمْتَ اَرْزاقَهُمْ، وَجَعَلْتَهُمْ مُخْتَلِفَةً اَلْسِنَتُهُمْ وَاَلْوانُهُمْ، خَلْقاً مِنْ بَعْدِ خَلْق،
كارهای بندگانت را شماره داری و روزیشان را قسمت كرده و زبان ها و رنگهاشان را متفاوت كردی آفرینشی بعد از آفرینش دیگر
وَلا یَعْلَمُ الْعِبادُ عِلْمَكَ، وَلا یَقْدِرُ الْعِبادُ قَدْرَكَ، وَكُلُّنا فَقیرٌ اِلی رَحْمَتِكَ،
و بندگانت دانش تو را ندارند و قدر تو را ندانند و همه ما نیازمند رحمتت هستیم
فَلا تَصْرِفْ عَنّی وَجْهَكَ، وَاجْعَلْنی مِنْ صالِحی خَلْقِكَ فِی الْعَمَلِ وَالاَْمَلِ، وَالْقَضآءِ وَالْقَدَرِ،
پس ای خدا رو از من مگردان و مرا در كردار و آرزو و امور مربوط به قضا و قدر
اَللّهُمَّ اَبْقِنی خَیْرَ الْبَقآءِ، وَاَفْنِنی خَیْرَ الْفَنآءِ عَلی مُوالاةِ اَوْلِیآئِكَ، وَمُعاداةِ اَعْدآئِكَ،
از شایستگان خلق خویش قرارم ده خدایا زنده ام بدار به بهترین وضع زندگی و بمیرانم به بهترین مردن (یعنی) با دوستی دوستانت و دشمنی با دشمنانت
وَالرَّغْبَةِ اِلَیْكَ، وَالرَّهْبَةِ مِنْكَ، وَالْخُشُوعِ وَالْوَفاءِ وَالتَّسْلیمِ لَكَ، وَالتَّصْدیقِ بِكِتابِكَ، وَاتِّباعِ سُنَّةِ رَسُولِكَ،
و رغبت به درگاهت و ترس و خشوع از تو و وفاداری و تسلیم بودن در برابرت و تصدیق كردن كتاب تو (قرآن) و پیروی از روش پیغمبرت
اَللّهُمَّ ما كانَ فی قَلْبی مِنْ شَكٍّ اَوْ رَیْبَة، اَوْ جُحُود اَوْ قُنُوط، اَوْ فَرَح اَوْ بَذَخ اَوْ بَطَر،
خدایا آنچه در دل دارم از شك و تردید یا انكار یا ناامیدی یا خوشی یا گردن فرازی یا اسراف در خوشگذرانی
اَوْ خُیَلاءَ اَوْ رِیآء اَوْ سُمْعَة، اَوْ شِقاق اَوْ نِفاق، اَوْ كُفْر اَوْ فُسُوق، اَوْ عِصْیان اَوْ عَظَمَة، اَوْ شَیْء لا تُحِبُّ،
یاخودبینی یا خودنمایی یا شهرت جویی یا ایجاد دو دستگی یا دورویی یا كفر یا فسق یا گناه یا بزرگ طلبی یا چیزهای دیگری كه تو دوست نداری
فَاَسْئَلُكَ یا رَبِّ اَنْ تُبَدِّلَنی مَكانَهُ اِیماناً بِوَعْدِكَ، وَوَفآءً بِعَهْدِكَ، وَرِضاً بِقَضآئِكَ،
پس ای پروردگارا از تو خواهم كه آنرا تبدیل كنی به ایمان به وعده ات و وفاداری به پیمانت و خشنودی به قضا و قَدرت
وَ زُهْداً فِی الدُّنْیا، وَرَغْبَةً فیما عِنْدَكَ، وَاَثَرَةً وَطُمَاْنینَةً وَتَوْبَةً نَصُوحاً، اَسْئَلُكَ ذلِكَ یا رَبَّ الْعالَمینَ،
و پارسایی در دنیا و اشتیاق بدانچه نزد توست و فضیلتی و آرامشی و توبه خالص، این را از تو خواهم ای پروردگار جهانیان
اِلهی اَنْتَ مِنْ حِلْمِكَ تُعْصی، وَمِنْ كَرَمِكَ وَجُودِكَ تُطاعُ،
خدایا تو را بخاطر بردباریت نافرمانی كنند وبه طمع جود و كرمت اطاعت كنند
فَكَأنَّكَ لَمْ تُعْصَ، وَاَنَا وَمَنْ لَمْ یَعْصِكَ سُكّانُ اَرْضِكَ،
پس گویا نافرمانیت نكرده اند و من با كسانی كه نافرمانیت نكردند همه ساكنان زمین توییم
فَكُنْ عَلَیْنا بِالْفَضْلِ جَواداً، وَبِالْخَیْرِ عَوّاداً، یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ،
تو بر ما به فضل خویش بخشنده باش و به نیكویی بازگردنده ای مهربان ترین مهربانان
وَصَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّد وَآلِهِ صَلاةً دآئِمَةً لا تُحْصی وَلا تُعَدُّ، وَلا یَقْدِرُ قَدْرَها غَیْرُكَ، یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.
و درود خدا بر محمّد و آل او درودی همیشگی كه به شماره و عدد درنیاید و اندازه اش نتواند جز تو ای مهربان ترین مهربانان.
تقویم این ماه
سوم ماه: ولادت با سعادت امام حسین (ع) است. به قول «شیخ طوسی» در «مصباح»، ولادت آن حضرت - طبق روایتی از امام حسن عسكری (ع) - در روز پنج شنبه، سوم شعبان واقع شده است. (سال سوم هجری). چهارم ماه: بنا بر قولی، ولادت حضرت اباالفضل العبّاس (ع) است. (سال ۲۶ هجری). پنجم ماه: بنابر قولی، ولادت امام زین العابدین علی بن الحسین (ع) است. (سال ۳۸ هجری). پانزدهم ماه: میلاد مسعود منجی عالم بشریّت، حضرت حجّة بن الحسن امام زمان (عجّ) است كه در سال ۲۵۵، در «سامرّا» واقع شد.
منبع: نور معرفت
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب