چرا نامگذاری خیابان فهیمه راستکار اجرائی نمی شود؟!
نور معرفت: یادبود فهیمه راستکار با خوانش اشعاری از سهراب سپهری، سیمین بهبهانی و با اجرای قطعاتی موسیقی از غلامحسین بنان، محمدرضا شجریان و صدیق تعریف و یادآوری یک وعده عملی نشده در حوزه نامگذاری خیابانی به نام این هنرمند اجرا شد.
به گزارش نور معرفت به نقل از ایسنا، غروب جمعه ۳ آذر ماه همزمان با سالروز درگذشت فهیمه راستکار، برخی از چهره های فرهنگی و هنری و دوستان این هنرمند در خانه تئاتر گرد هم آمدند و به یاد او تعدادی از اشعار مورد علاقه اش را خواندند، تعدادی از قطعات موسیقی محبوبش را اجرا کردند و هنر و انسانیت او را ستودند. در این مراسم همین طور عنوان شد که با وجود مصوبه شهرداری تهران در حوزه نامگذاری خیابانی به نام فهمیه راستکار، این مورد هنوز اجرائی نشده است.
در شروع این برنامه، تصویری از فهیمه راستکار پخش گردید که در آن شعر معروف سهراب سپهری را می خواند و درباره ی این شاعر اظهار داشت: این سلام کاشی هاست (کاشانی ها) که می گویند دل خوش سیری چند، سهراب، انسانی طراز اول بود و برخلاف برخی از هنرمندان که منتظرند تا دیگران با آنان سلام و علیک کنند، او همیشه در سلام و احوالپرسی، پیشقدم می شد.
در ادامه این یادبود که در سالن استاد جوانمرد عمارت خانه تئاتر برپا شد، مریم رحیمی، کارگردان و مجری این برنامه از راستکار بعنوان بانویی قدرتمند و با صلابت یاد کرد.
او با ابراز تاسف از این که از این بانوی هنرمند عکس ها و تصاویر اندکی بر جای مانده، عنوان نمود که آوا شریفی، هنرمند جوان تئاتر که از نزدیکان راستکار است، تصاویری از این هنرمند ضبط کرده و از آنجائیکه راستکار به سهراب سپهری و اشعار او بسیار علاقه مند بوده، بنابراین مراسم یادبود او را با این فیلم شروع کردیم.
رحیمی افزود: خانم راستکار بیش از این که به خودش فکر بکند، به فکر دیگر همکارانش بود و بنابراین در مستندهایی که از او بر جای مانده، بیشتر درباره ی دوستان و همکارانش صحبت کرده تا درباره ی خودش.
سپس عطاالله زاهد، هنرمند تئاتر و از هم گروهی های راستکار در کارگاه نمایش که به مدت ۱۰ سال در گروه بازیگران شهر چندین همکاری با راستکار داشته است، بعنوان نخستین سخنران برنامه، خاطراتی از آشنایی خود با راستکار بیان کرد و اظهار داشت: آشنایی من با ایشان به دهه ۵۰ و سفر پیتر بروک به ایران برمی گردد که قرار بود در ایران پروژه ای برای اجرا آماده کند و نتیجه آن اجرای نمایش «اورگاست» در شیراز شد.
زاهد افزود: مدیران هنری ایران از بروک خواستند تا در این اجرا، با هنرمندان ایرانی هم همکاری بکند و بنابراین از گروههای مختلف، هنرمندانی برای حضور در این نمایش انتخاب شدند و نخستین آشنایی نزدیک من با خانم راستکار از همین پروژه بود که در انجمن ایران امریکا رخ داد. این خانم با این که از همه ما بزرگتر و با تجربه تر بود، آنچنان صبور و با حوصله بود که فاصله ای میان ما با خودش ایجاد نمی کرد.
زاهد از راستکار بعنوان ستاره زمانه خود در تئاتر یاد کرد و اضافه کرد: با این حال، با فروتنی و صفا و محبت با ما جوان ترها همکاری می کرد.
او ضمن اشاره به نگارش متن این نمایش به قلم تد هیوز، شاعر، یادآوری کرد: روزی که تد هیوز متن «اورگاست» را آورد، رل های اصلی را بین بازیگران شناخته شده فرنگی تقسیم کردند. دو نفر از ایرانی ها در آن برنامه مقام شاخصی پیدا کردند؛ نوذر آزادی و فهیمه راستکار. پس از این اجرا، قرار شد شاکله گروه برای ادامه کارهای تحقیقاتی حفظ شود. ضمن این که قرار شد رپرتواری در تئاتر شهر داشته باشیم که نخستین اجرای ما «باغ آلبالو» بود که مجموعه تئاتر شهر با آن راه اندازی شد و خانم راستکار هم یکی از بازیگران آن بود.
سپس ابوالحسن تهامی، از بزرگان دوبله درباره ی فعالیتهای راستکار در این حوزه صحبت کرد.
او از راستکار بعنوان یکی از پیشکسوتان و یادگاران دوبله نام برد و یادآوری کرد: آشنایی من با ایشان از تئاتر آغاز شد. من کار هنری ام را از تئاتر تهران شروع کردم. پس از شروع فعالیتهای ما در حوزه دوبله، برای خانم راستکار موقعیتی پیش آمد که در ایتالیا کار دوبله را انجام بدهد. او پیش از سفر به ایتالیا تجربه خیلی خوبی در فیلم «اتللو» به مدیریت دوبلاژ هوشنگ لطیف پور داشت که نقش «دزدمونا» را گویندگی می کرد.
او افزود: راستکار در ایتالیا تجربیات بسیاری به دست آورد همچون یاد گرفتن زبان ایتالیایی. پیش از این به زبان فرانسه هم تسلط داشت. کارهای موفق وی در دوبله بیشتر در گویندگی نقش های تیپیک بود. گرچه در ایتالیا بجای سوفیا لورن هم صحبت کرده بود ولی در ایران این تجربه پی گرفته نشد.
تهامی ضمن اشاره به همکاری هایش با راستکار افزود: تجربیات بسیاری با هم داشتیم همچون فیلم «شیر در زمستان» که بجای کاترین هپبورن صحبت کرد که اجرای بسیار بی نظیری بود و به این همکاری می بالم. کار هر روزه دوبله، به ما حس یک خانواده را می داد.
او افزود: راستکار پس از بازگشت از ایتالیا بصورت یک معلم در آمد و خیلی از ظرافت های کار دوبله را به همکاران مان آموزش داد. کلاس ما، تجربه اندوزی در حین کار بود و او خیلی از نقش های برجسته و دشوار را اجرا کرد.
در بخش بعدی برنامه، ویدیوی دیگری از راستکار پخش گردید که چند جمله ای درباره ی ورود خود به عرصه دوبلاژ بیان می کرد. وی در این تصاویر اظهار داشت: سال ۳۵ به حرفه دوبله وارد شدم. کارم را با آقای لطیف پور شروع کردم. حدود سال ۳۵، ۳۶ به ایتالیا رفتم و تقریباً ۴ سال در این کشور کار کردم که از نظر سیستم های ضبطی از ما پیشرفته تر بود.
راستکار در این تصاویر از نوپایی دوبلاژ ایران در آن مقطع اظهار داشت که به کمک هنرمندان تئاتر شروع شده بود.
سپس، ایرج پارسی نژاد، دکترای ادبیات تطبیقی، استاد دانشگاه و از دوستان نزدیک نجف دریابندری و فهیمه راستکار بعنوان سخنران بعدی، نکاتی را درباره ی راستکار بیان کرد و اظهار داشت: به راستی فهیمه راستکار نامی است برازنده برای این هنرمند.
من بعنوان جوانی علاقمند به تئاتر، دوستان زیادی در تئاتر داشتم و با کسانی مانند علی نصیریان، بیژن مفید و... رفت و آمد داشتم. فهیمه عاشق تئاتر بود. از دوره نوجوانی که به مدرسه هنرپیشگی می رفت و کارهای ماندگاری کرد. بعد هم که برای کار دوبله به ایتالیا رفت و با مرتضی حنانه، نصرت کریمی، حسین سرشار و... همکاری داشت.
این پژوهشگر ضمن اشاره به خلق و خوی پسندیده راستکار اضافه کرد: بسیار اهل بذل و بخشش بود. او از نوجوانان محله سپهسالار بود، محله ای که مرتضی کیوان و شاملو و سیاوش کسرایی و... در آن قد کشیدند ولی فهیمه اهل ایدئولوژی و گرایش های سیاسی نبود. زنی بود اعجاب انگیز که پدری روشنفکر و فرهنگی داشت و خود نیز به جز هنر، از صفات انسانی بسیار ارزشمندی برخوردار بود. به فقرا خیلی کمک می کرد و برای زندانیان سیاسی، کتاب می برد و به خانواده هایشان رسیدگی می کرد. او عاشق آزادی ایران و ایرانی ها بود.
پارسی نژاد با مرور قسمتی از فعالیتهای راستکار را در تئاتر و دوبله، خاطراتی از دوستی مشترکش با فهیمه راستکار و نجف دریابندری و بیژن مفید در آمریکا بیان کرد و اضافه کرد: فهیمه حسی داشت که افراد روشنفکر و تجددخواه را می گرفت. خانواده اش هم افراد روشنی بودند و در خانه آنان، تمایل او برای بازیگر شدن، نه فقط منعی نمی شد بلکه گویا تشویق هم می شد.
او در آخر سخنانش با ابراز تاسف از ابتلای راستکار به آلزایمر، خاطراتی از این دوره سخت و از ملاقات های پرویز پورحسینی از راستکار بیان کرد و یاد پورحسینی را که در آستانه سالگرد درگذشتش هستیم، نیز گرامی داشت.
در بخش دیگری از برنامه، مریم رحیمی از جانب سهراب دریابندری، فرزند راستکار و دریابندری عنوان نمود که پس از درگذشت این زوج هنری مقرر شده خیابان ارمغان غربی به نام نجف و خیابان ارمغان شرقی به نام فهیمه راستکار نامگذاری شود و این که این طرح در دوره ریاست محمد جواد حق شناس در شورای شهر تهران مصوب شده و باوجود نامگذاری خیابان نجف دریابندری، هنوز نامگذاری خیابان فهیمه راستکار انجام نشده است.
در بخش دیگری از برنامه، دو قطعه از موسیقی های مورد علاقه راستکار به سرپرستی فاضل جمشیدی اجرا شد که این قطعات شامل قطعه «رواق سکوت» که توسط غلامحسین بنان و محمدرضا شجریان اجرا شده و «از نگاه یاران» بود که از آثار صدیق تعریف است.
جمشیدی همین طور سلام سالار عقیلی را رساند که به علت سفری به خارج از کشور، امکان حضور در این برنامه را نداشت.
سپس شعر «عروسی فیگارو» سروده سیمین بهبهانی که از اشعار مورد علاقه فهیمه راستکار بوده، با صدای تهامی اجرا شد و این دوبلور پیشکسوت یادآوری کرد که سیمین این شعر را برای حسین سرشار، کارگردان اپرای عروسی فیگارو سروده است.
در بخش پایانی برنامه، مستندی به کارگردانی علیرضا چاووش پخش گردید.
او این مستند را اوایل درگذشت راستکار ساخته است که طی آن هنرمندانی مانند داود رشیدی، قطب الدین صادقی و... نکاتی را درباره ی این هنرمند عنوان می کنند.
گلچهره سجادیه، بهرام شاه محمدلو، راضیه برومند، ایرج راد، بیوک میرزایی، سوسن مقصودلو، رسول نجفیان، کاظم هژیر آزاد، فرزانه نشاط خواه و... از هنرمندان حاضر در این برنامه بودند.
همین طور گفته شد که به علت همزمانی این برنامه با بزرگداشت داود کیانیان و چهلم داریوش مهرجویی، قسمتی از هنرمندان، امکان حضور در این یادبود را پیدا نکردند.
در این برنامه، میزی با وسایل فهیمه راستکار و دست نوشته ای از او که به یادگار مانده، پیش روی حاضران قرار گرفت.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب