یادداشت دبیر شورای فرهنگ عمومی قائم مقام وزیر فرهنگ در رصد فرهنگی؛
کشف حجاب از نظرسنجی تا نظرورزی
نور معرفت: سیدمجید امامی، دبیر شورای فرهنگ عمومی و قائم مقام وزیر فرهنگ در رصد فرهنگی؛ در یادداشتی با عنوان ˮکشف حجاب از نظرسنجی تا نظر ورزیˮ به بررسی ابعاد این مساله پرداخت.
به گزارش نور معرفت به نقل از روابط عمومی شورای فرهنگ عمومی، متن این یادداشت به شرح زیر است:
۱- داده های آماری، آرایه هایی میانجی برای سیاست گذاران است تا با استفاده ازآن بتوانند به فهمی عمیق تر از مسائل پیش روی خود برسند و پنجره ای فراروی پژوهشگران است تا از دریچه آن به مطالعه جامعه بپردازند. پرواضح است که داده خوانی یک حرفه و هنر است و تفسیر و تحلییل داده ها نیازمند دیدن همه جوانب، زمینه ها، روند و پیرامونِ شکل گیری آن داده است و پنهان نیست که بدون چنین اِشرافی نمی توان به آن فهم متکامل دست یازید. مصرف داده خام و بدون تحلیل، عادت بدی است که تنها باب طبع مواجهه های غیرمستند، سوگیرانه و فرصت طلبانه است. اختلال شناختی در لایه سیاست گذاران و پژوهشگران در نتیجه چنین طراری های زرد با داده های علمی است.
۲- وزارت فرهنگ و زیرمجموعه های پژوهشی و رصدی آن مسئولیت رصد مستمر فضای فرهنگی کشور را در قالب پیمایش و نظرسنجی بر عهده دارند و داده های آنرا در قالب تحلیل های سیاستی، گزارش های مدیریتی و همین طور گزارش های پژوهشی ناظر به مخاطبان خاص و عام منتشر می کنند و بر این اصل باور دارند که داده های فرهنگی کشور باید در اختیار اصحاب علم و فرهنگ و پژوهشگران فرهنگ و ارتباطات قرار گیرد و از خلال گفتگوهای مستمر علمی با محوریت داده ها، به سمت ترسیم سیاست های فرهنگی ناظر به تحولات و تغییرات فرهنگی و اجتماعی حرکت نماییم. با تاکید بر همین منظر علمی، خیلی از پیمایش ها و افکارسنجی هایی که تا قبل از این دوره قید عدم انتشار و محرمانگی داشت، در طول این زمان با تأکید بر نقش یاری گر نخبگان علمی کشور، منتشر شده است.
۳- اما آنچه بتازگی به نام نظرسنجی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات درباره ی حجاب محل بحث واقع شده، استناد تعدادی از اهالی جامعه علمی و اصحاب ژورنال به نسخه ای ناقص، خام و ویراسته نشده از یک نظرسنجی تلفنی در سال قبل است. می دانید که در راه انجام یک نظرسنجی، قبل از اتمام نظرسنجی برخی خروجی های داده ای از نرم افزار بمنظور بررسی و ارزیابی کیفیت پیشرفت کار گرفتن می شود. این نسخه ها کاملا خام هستند و حتی شامل همه جامعه آماری مدنظر نیز نمی باشند و تنها بمنظور تست روند کار استفاده می شوند. استناد به چنین داده هایی نزد جامعه علمی از هیچ اعتباری برخوردار نیست و اساسا این قبیل خروجی ها فاقد اعتبار تلقی می شوند. مورد مناقشه اخیر نیز چنین فایلی است که از قضا مشحون از پاسخ های غیرمعتبر و برخی پرسش های نیازمند ویرایش است و اساسا اعداد آن نمی تواند محل استناد قرار گیرد و عجیب است که تعدادی از اساتید و پژوهشگران عرصه افکارسنجی که حتما با روند نظرسنجی های این چنینی آشنا هستند، و معترفند که حتی نمی دانند این نظرسنجی کی و چگونه انجام شده، به داده های آن استناد کرده و تفسیر می کنند. پرواضح است که چنین بی اخلاقی ها و عدم مواجهه حرفه ای با داده، مسیر رفع محرمانگی از آنها را نیز گرفتار صعوبت می نماید.
۴- امروزه مراکز متنوع و مختلف افکارسنجی در ایران مشغول فعالیت هستند و با بهره گیری از روش های مختلف، بصورت مستمر شاهد تولید داده های آماری هستیم. داده ها الزاما همه موید یکدیگر نیستند و همین امکان تبادل داده، گفتگو، نقد و بررسی را نزد اصحاب علم فراهم می آورد و روشن است که پیشرفت و بهبود کار در گرو همین گفتگوها و نقدهاست. رفتارهای پاپاراتزی در عرصه داده زیبنده پژوهشگران نیست و این قبیل برخوردها باب مفاهمه و گفتگوی علمی را سد می کند. داشتن یک تصویر جامع از وضعیت جامعه در گرو دیدن همه داده ها در کنار یکدیگر است و جورچین شناختی بدون همه قطعات آن کامل نیست. از این روی اشتراک گذاری و تبادل داده میان مراکز پژوهشی و پژوهشگران امری لازم و شنیدن نقدهای روشی و تحلیلی ضرورت دارد. لکن برخوردهای غیر تخصصی و تفسیر به رای های رسانه ای شده و کاربست داده به مثابه سلاح در نزاع های سیاسی، بیش از پیش این باب مهم را مسدود و منطق مخالفان انجام یا انتشار هر نوع داده و اطلاعات میدانی در کشور را تقویت می نماید، هیچ پژوهشگر متعهد و متخصص اجتماعی و سیاستی، موافق این مسدودیت نیست اما گاهی خود ما با رفتارهای عجولانه نظام پژوهش افکار عمومی ایران را مجروح و خلع سلاح می نماییم.
۵- اما آمارهای حوزه حجاب؛ برمبنای تازه ترین نتایج نظرسنجی های پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات و البته مراکز افکارسنجی دانشگاهی دیگر، نیمی از جامعه آماری موافق اصل تصمیم حاکمیت برای مقابله با بی حجابی هستند و چیزی بین ۷۰ تا ۸۰ درصد از جامعه معتقد به وجوب حجاب شرعی هستند. قبل از انتشار کامل نتایج نظرسنجی های جدید پژوهشگاه وزارت فرهنگ و سایر اعضای نظام افکارسنجی کشور در باب پدیده های جدید حوزه زیست عفیفانه و البته کشف حجاب، که بزودی فرامی رسد، اذعان می شود که در تمامی پژوهش های اخیر، قائلین به امر حجاب به مثابه یک حکم شرعی و امر لازم و بد یهی در جامعه ایران و نیز موافقین با تدبیر حاکمیت در این مساله و عارضه، بسی چند برابر مدعیات منسوب به ما در فضای مجازی یا یادداشت های روزمره است، که صراحتا و البته در پاسخ به خبرنگاران و نه گزارشی رسمی و پژوهشی از طرف وزیر محترم طرح گشته است. پس قویا قضاوت های بی پایه درباب خبر صحیح ایشان را نقد کرده و امیدواریم با گفتگوها و رایزنی های بیشتر در فضای آکادمیک و نیز رسانه ها، موجبات تدبیر و تمشیت فوری و دقیق موضوع بر پایه ی سیاستگذاری شواهد محور تقویت گردد.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب