یادداشت میهمان،
حجاب محصول جمهوری اسلامی یا مؤلفه هویتی؟
به گزارش نور معرفت، مواجهه با مساله حجاب باید تبدیل به یک گفتمان مردمی شود تا زنان و دختران در بستر جامعه این هویت مخدوش شده را بازیابند و با هر هجمه و بهانه ای آنرا از دست ندهند.
به گزارش نور معرفت به نقل از مهر، مینا یاری یادداشتی با عنوان حجاب؛ محصول جمهوری اسلامی یا مؤلفه هویتی؟ را برای انتشار در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است. در این یادداشت آمده است: از سالهای ابتدایی انقلاب تابحال مساله حجاب و نحوه برخورد با مظاهر بی حجابی یکی از چالش های پیش روی مسئولین کشور ما بوده است. موضوعی که در ماه های اخیر بسیار پررنگ تر از گذشته به نظر می آید. اما پیش از این که بخواهیم به نحوه مواجهه با این پدیده بپردازیم شاید لازم باشد تا ریشه های آنرا بیابیم. باتوجه به ازدیاد مظاهر بی حجابی و تسری آن در جامعه خصوصاً در بین نسل جوان و نوجوان، میتوان به روش هایی که تا کنون اجرا شده اند با دیده تردید نگریست. حجاب قبل از آن که بعنوان قانون شناخته شود یک مساله فرهنگی است. هر جامعه ای مطابق با فرهنگ دینی و ملی خود دارای ارزش های اجتماعی گوناگونی است. این ارزش ها بر مبنای میزان اهمیت شان می توانند به هنجارهای اجتماعی بدل شوند که زیر پانهادن آنها بعنوان ناهنجاری، خوشایند افراد آن جامعه نباشد. ازاین رو انسان ها عموماً با وضع قوانین به مقابله با این ناهنجاری پرداخته اند. مساله حجاب هم بعنوان یکی از مقولات ارزشی از همان ابتدای تشکیل حکومت اسلامی در کشورمان در زمره قوانین قرار گرفت. اما این قانون بعنوان یک مساله فرهنگی با دیگر قوانین متفاوت می باشد. امروزه شاهد می باشیم که لزوم حجاب بعنوان ارزش در اذهان برخی زنان و دختران شناخته نمی شود و این اتفاق ناشی از کم کاری در حوزه تبیین اهمیت این مساله است. اگر تاریخ را کمی به عقب برگردیم می بینیم که در سالهای اولیه انقلاب باتوجه به بحران ها و مسائل مختلفی که نظام نوپای جمهوری اسلامی با آن مواجه بود فرصت کمتری برای روشنگری دراین زمینه فراهم می شد. از همان ابتدا تقابل هایی میان طرفداران حجاب و مخالفان آن وجود داشت اما مبدل شدن این مساله فرهنگی به قانون و اقبال خودخواسته جامعه به حجاب تحت تاثیر آرمان های انقلاب اسلامی ماجرا را به حاشیه برد و به تبع تبیین و استدلال دراین زمینه برای تربیت نسل جدید اتفاق نیفتاد. متأسفانه حتی در سالهای بعد از جنگ هم تلاش مفیدی برای آن صورت نگرفت. حتی در حوزه طراحی لباس و انواع مدلهای پوشش بانوان هم کم کاری شد. در کنار آن رشد روز افزون رسانه ها خصوصاً سینمای بعد از انقلاب و سلبریتی پروری در صداوسیما و هم هجمه های تفکر غربی، که از سالهای قبل از انقلاب در بطن جامعه وجود داشت، باعث شد که برخی خویش را با سوالات گوناگونی در مورد مبانی دینی و فرهنگی مواجه ببینند که حجاب مشخص ترین آن هاست. شاید نخستین خطای راهبردی در زمینه حجاب تعریف کردن آن ذیل گفتمان جمهوری اسلامی باشد. اگر تاریخ پوشش در ایران را به درستی بررسی نماییم درمی یابیم که مساله پوشیدگی بانوان نه تنها به جمهوری اسلامی بلکه به بازه تاریخ اسلام هم محدود نمی گردد. کشور ما با سابقه‌ی تمدنی طولانی همواره خصوصیت های متفاوتی از سایر جوامع و تمدن ها داشته است. در گذشته حجاب در ایران برای بانوان نوعی ارزش و مایه افتخار به حساب می آمد. زنان ایرانی از دیر باز به پوشیدن لباس های بلند و پنهان داشتن زیبایی های خود از نامحرمان شناخته می شدند. تا جایی که ویل دورانت صاحب کتاب تاریخ تمدن، حجاب را به کلی ایران نسبت می دهد و در اظهار نظری افراطی حتی اسلام را متأثر از پوشش ایرانی ها می داند. در صورتیکه این رفتار فطری ریشه در نوع آفرینش انسان دارد که او را از سایر موجودات متفاوت کرده است. اما آن چه از سخنان ویل دورانت بر می آید اینست که تمدن ایران از دوران باستان بر پوشیدگی و نوعی از حجاب تاکید داشته که در تقابل با برهنگی و بی حیایی یونان و روم باستان بوده است. ازاین رو درمی یابیم که حجاب در ایران مختص به دوران بعد از ورود اسلام نیست. ژوزف کنت گوبینو نویسنده فرانسوی هم می گوید حجابی که در ایران است قبل از آن که مستند به اسلام باشد به ایران پیش از اسلام مستند است. از این دست اظهارات و شواهد در تاریخ پوشش ایرانی ها بسیار وجود دارد. شاید بتوان اظهار داشت که اسلام در مورد حجاب چیز جدیدی بنیان ننهاده، بلکه این مورد فطری و الهی را صرفا قاعده مند کرده است. رفتاری که بیشتر ناشی از حیا و عفاف نهادینه شده در تفکر زن ایرانی است. با ورود اسلام به ایران هم در این مورد تقابلی صورت نمی گیرد و ایرانی ها اسلام را با همه قوانین آن خصوصاً قانون حجاب می پذیرند. در واقع پوشش همواره بخشی از هویت زن ایرانی بوده است که با آن شناخته شده و آنرا مایه عزت خود می دانست. پس می بینیم که حجاب ره آورد اسلام در سرزمین ما نیست. اما می دانیم که برهنگی و بی حجابی سوغات فرنگ است که از دوران سلطنت قاجار با سفرهای شاهان و روشن فکران به اروپا کم کم به اذهان رسوخ کرد و در دوره پهلوی توانست در جامعه جلوه کند. اما گره خوردن این مؤلفه فرهنگی و تمدنی با نظام جمهوری اسلامی آنرا به ابزاری برای تهدید بدل کرده است. حجاب به مثابه سنگری برای نظام اسلامی به هر بهانه ای آماج حملات مختلف قرار می گیرد و بعد از هر هجومی بخشی از آن صدمه می بیند. به صورتی که حتی در اعتراضات مدنی در حوزه سیاسی و اقتصادی هم به ابزاری برای تهدید حاکمیت به کار گرفته می شود. گویی حجاب از ابداعات انقلاب و مختص به آن بوده است. ازاین رو بنظر می رسد که مواجهه با این مساله باید تبدیل به یک گفتمان مردمی شود تا زنان و دختران در بستر جامعه این هویت مخدوش شده را بازیابند و با هر هجمه و بهانه ای آنرا از دست ندهند. ازاین رو دیگر شیوه های دستوری دراین زمینه کافی نیست و احتیاج به تبیین در این مورد بیشتر از پیش احساس می شود. جامعه امروز خویش را با تهدید در زمینه پوشش مواجه می بیند، اما میتوان خوش بینانه به این فضا نگریست و برای نخستین بار دراین زمینه به کمک همه ابزارهای در دسترس همچون آموزش وپرورش و رسانه ها با نسل جدید سخن گفت و این تهدید را به فرصتی برای تبیین بدل کرد و این هویت از دست رفته را باردیگر احیا کرد.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب