آیت الله سیدمحمد حسینی زنجانی در گزارش نور معرفت مطرح كرد؛
آیت الله زنجانی معتقد بود راه اصلاح جامعه از اصلاح حكومت می گذرد
آیت الله حسینی زنجانی اظهار داشت: مرحوم آیت الله عزالدین زنجانی اعتقاد داشت که طبق فرمایش امام راحل اگر ما بخواهیم یک جامعه را اصلاح نماییم باید ساختار حکومت آنرا اصلاح نماییم.
خبرگزاری مهر- گروه دین و آئین-عصمت علی آبادی: امروز ۲۴ اردیبهشت سالروز رحلت آیت الله سید عزالدین حسینی زنجانی از فقهای برجسته حوزه علمیه مشهد و از مراجع تقلید است. آیت الله سید عزالدین حسینی الموسوی زنجانی به سال ۱۲۹۸ شمشی در زنجان متولد و در ۲۴ اردیبهشت سال ۱۳۹۲ در مشهد مقدس از دنیا رفت. او عالمی فقیه، مفسر قرآن کریم، فیلسوف و از مراجع تقلید شیعه بود.
آیت الله سید عزالدین حسینی زنجانی تحصیلات خودرا در زنجان شروع کرد و در قم و نجف آنرا ادامه داد، او مدتی امام جمعه شهر زنجان بود اما تا آخر عمر خود در مشهد اقامت کرد. سید عزالدین حسینی زنجانی روز ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۲ در منزل شخصی خود در مشهد درگذشت و پیکر او بعد از تشییع در دارالزهد حرم امام رضا (ع) به خاک سپرده شد.
چهار نسل پیش از او همه از مراجع تقلید و امام جمعه زنجان بودند. او نیز پنجمین و آخرین امام جمعه از خاندان حسینی زنجانی بود. پیرامون کارنامه علمی و عملی آیت الله سید عزالدین حسینی زنجانی با فرزند ایشان آیت الله سیدمحمد حسینی زنجانی مدرس خارج فقه و اصول حوزه علمیه زنجان و مشهد و از مراجع تقلید به گفتگو نشستیم که در ادامه حاصل آنرا می خوانید:
*آیت الله سید عزالدین زنجانی در چه خاندانی پا به عرصه وجود گذاشتند؟
آیت الله سید عزالدین حسینی زنجانی از تبار امام سجاد (ع) هستند، از نظر علمی و اجتماعی نبیره مرحوم آیت الله سید محمد حسینی هستند که در زنجان به سید محمد مجتهد معروف بودند. مرحوم سید مجتهد بوسیله شاهزاده عبدالله میرزا که پسر یازدهم فتحعلی شاه قاجار و حاکم وقت زنجان بود به آن شهر آورده شدند. بانی و واقف مسجد و مدرسه جامع سید زنجان مرحوم عبداله میرزا می باشند که در آن زمان واقف محترم امر تولیت مجموعه مسجد و مدرسه جامع سید را به مرحوم سید محمد مجتهد و پس از آن به اولاد ایشان واگذار نمودند. مرحوم سید محمد مجتهد نیز در آن مسجد به امر اقامه نماز و برگزاری نماز جمعه و تربیت طلاب دینی مشغول بودند.
به این طریق خانواده سید محمد مجتهد در زنجان رشد می کنند تا این که نوبت به آیت الله سید عزالدین حسینی زنجانی می رسد. پدر و جد ایشان همه مقام امامت جمعه زنجان را برعهده داشتند و دراین زمینه حکم هم داشته اند، سید عزالدین افزون بر این که صاحب رساله بوده است نماز جمعه را هم اقامه می کرده است.
*تحصیلات و فعالیت علمی ایشان به چه نحوی بوده است؟ از محضر کدام اساتید بهره بردند؟ در کدام شهرها به تحصیل پرداختند؟
به گفته خود ایشان تا دوره خارج فقه و اصول را در زنجان بوده اند، حکمت، منطق و حکمت اشراق را با مرحوم رضا روزبه گذراند ند و همدرس بوده اند. همچنین، مبدأ و معاد را در محضر مرحوم سید محمود پدر خود خواندند و مقداری از خارج را نزد علمای زنجان و مرحوم پدرشان تلمذ نمودند.
پدر و جد ایشان همه مقام امامت جمعه زنجان را برعهده داشتند و دراین زمینه حکم هم داشته اند، سید عزالدین افزون بر این که صاحب رساله بوده است نماز جمعه را هم اقامه می کرده است
در سال ۱۳۱۹ شمسی به سبب مخالفت با عمامه گذاری ایشان و به جهت اینکه آزار و اذیت نشوند و محفوظ بمانند به قم مهاجرت کردند و نزد علمای مطرح آن زمان قم همچون مرحوم آیت الله سید محمد کوه کمره ای، آیت الله سید احمد خوانساری و آیت الله امام خمینی به تلمذ پرداختند. حدود ۵ سال مباحث اسفار را در محضر امام خمینی آموزش می بینند. همچنین، در سال ۱۳۲۵ شمسی زمانی که مرحوم علامه طباطبایی به قم تشریف می آورند مجدداً، کل اسفار را نزد ایشان هم می خوانند. ایشان از محضر مرحوم آقا میرزا مهدی مازندرانی هم استفاده کردند و همین طور یک دوره اصول را در محضر مرحوم آیت الله بروجردی تلمذ کردند و یک دوره اصول و مقداری از کتاب صلاة را نزد مرحوم آیت الله حجت به تحصیل پرداختند. درباره آیت الله بروجردی می فرمودند که ایشان نوآور هستند فقه شیعه را تعلیقه بر فقه عامه می دانستند اول فقه عامه را می آوردند مسائل را بررسی می کردند سپس روایات را بوسیله اقوال عامه می خواندند. معنا و تفسیر می کردند، این ابتکار برای آیت الله بروجردی بود پس می فرمودند که آیت الله بروجردی در هر مسئله اول خلاف شیخ طوسی را می آوردند مفصل بحث می کردند بعد برمبنای آن، روایات را معنا می کردند.
مرحوم والد حدود ۱۴ یا ۱۵ سال در قم بودند، بعد از آن، قصد مهاجرت به نجف می کنند که در آنجا ادامه تحصیل بدهند. مرحوم علامه طباطبایی به ایشان می فرمایند رفتن شما به نجف تحصیل حاصل است و نیازی به رفتن به نجف ندارید، مع الوصف، ایشان دو سال در نجف می مانند. در زمان اقامت ایشان در نجف مرحوم والدشان نامه ای خطاب به فرزند می نویسند و می فرمایند من پیر شده ام و توان جسمی ندارم که بتوانم اداره امور را انجام دهم به شما نیازمندم لطفاً بازگردید، ایشان نیز من باب امر پدر به زنجان باز می گردند. مرحوم والد، جمعاً دو سال در نجف، حدود چهارده یا پانزده سال در قم و ده سال هم در زنجان مشغول کسب علم و تحصیل معرفت بودند.
*شاگردان ایشان چه کسانی بودند دراین زمینه چه اقدامات برجسته ای داشتند؟
آیت الله سید عزالدین حسینی زنجانی طی سی و اندی سال آخر عمر خود که در شهر مشهد بودند طلاب زیادی را تربیت کردند که ده یا پانزده نفر آنها برجسته هستند. یکی از آنها آقای شیخ حسن رمضانی است که حالا از شاگردان بزرگ علامه حسن زاده آملی هستند. همچنین، آقایان غزنوی، فیض آبادی و انتظامی نیز از شاگردان ممتاز ایشان هستند.
*در مسیر پژوهش های دینی و حوزوی چه آثار و تألیفاتی داشتند که از ایشان انتشار یافته است؟
از ایشان آثار زیبایی به جامانده که یکی از مهم ترین آنها «شرح خطبه حضرت زهرا (س)» است که تابحال ۱۷ بار تجدید چاپ و بعنوان برگزیده کتاب سال ولایت هم انتخاب شده است. ازجمله تألیفات شاخص ایشان: «شرح خطبه حضرت زهرا (س)»، «تفسیر سوره حمد»، «آئین رستگاری»، «شرح زیارت عاشورا»، «شرح احوالات علامه طباطبایی»، «معیار الشرک فی القرآن» که در کتاب اخیر با یکی از استادان دانشگاهی عراق به مباحثه پرداخته اند که ماحصل آن کتاب معیار شرک در قرآن به زبان عربی می باشد. این کتاب چندین بار به چاپ رسیده است و به فارسی نیز ترجمه شده است.
*در زمینه کارهای اجتماعی و سیاسی چه اقداماتی داشتند؟ در مبارزه با رژیم پهلوی و پشتیبانی از انقلاب اسلامی چه اقدامات و کارهایی داشتند؟
ایشان نخستین شخصی بودند که در شهر زنجان نام امام خمینی (ره) را در منبر خود مطرح نمودند و در دفاع از قیام ۱۵ خرداد ایشان به پا خواستند. به دنبال همین اقدامات روز هجده خرداد ایشان را بازداشت کرده و به تهران بردند. در تهران، ایشان با شخصیت هایی همچون آیت الله فلسفی، آیت الله مطهری، آیت الله مکارم شیرازی و شهید هاشمی نژاد که از قبل دستگیر شده بودند در مدت ۴۵ روز در یک زندان بودند.
از همان سال ۴۲ که قیام امام راحل آغاز شد مرحوم والد اعتقاد داشتند که باید شیوه مبارزه با سلطه به نحوی باشد که امام راحل ترسیم کردند؛ یعنی یک حکومت با امر به معروف و نهی از منکر صرف اصلاح نمی شود؛ نظام حکومتی باید دست حاکمان صالح باشد که جامعه را اصلاح کنند، ایشان دراین زمینه از روایات استفاده می کرند که جامعه اسلامی در سایه حکومت صالحان به وجود می آید برای اینکه در ولایت حاکمان جور حق از بین می رود و باطل زنده می شود و در نتیجه، مساجد که باید مراکز حق گویی باشند از بین رفته و منکر بر جامعه حاکم می شود.
در سال ۱۳۵۰ شمسی بعد از بازگشت محمدرضا پهلوی از اوپک در انتقاد از او سخنرانی شدیدالحنی انجام دادند که همین مورد سبب شد او را از مقام امامت امام جمعه زنجان عزل کردند و چون در آن زمان در سفر مشهد به سر می بردند از جانب حکومت وقت به ایشان گفته شد که دیگر حق بازگشت به زنجان را ندارید و در حقیقت رژیم با این کار ایشان را به مشهد تبعید کرد
ایشان اعتقاد داشت که طبق فرمایش امام راحل اگر ما بخواهیم یک جامعه را اصلاح نماییم باید ساختار حکومت آنرا اصلاح نماییم، مرحوم والد با این عقیده امام خمینی (ره) که استاد ایشان هم بودند همراهی و مکتب ایشان را در شهر زنجان ترویج می کردند، تا این که در سال ۱۳۵۰ شمسی بعد از بازگشت محمدرضا پهلوی از اوپک در انتقاد از او سخنرانی شدیدالحنی انجام دادند که همین مورد سبب شد او را از مقام امامت امام جمعه زنجان عزل کردند و چون در آن زمان در سفر مشهد به سر می بردند از جانب حکومت وقت به ایشان گفته شد که دیگر حق بازگشت به زنجان را ندارید و در حقیقت رژیم با این کار ایشان را به مشهد تبعید کرد. مرحوم والد از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ در مشهد اقامت داشته و به فعالیت مبارزاتی خود در آنجا نیز ادامه دادند.
*سخن پایانی؟
در اختتام در مورد مشی علمی مرحوم والد باید به این نکته اشاره کنم که شیوه ایشان، تکیه به اخبار و قرآن بود. بدین سبب با قرآن و اخبار بسیار مأنوس بودند و می فرمودند اگر ما با این دو منبع ارتباط داشته باشیم می توانیم برای نیاز هر عصری از قرآن و حدیث استفاده نموده و پاسخ داشته باشیم. اما متأسفانه درگذشته محدودیت هایی نظیر خلاف شهرت مانع شده و اجازه نداده که از اخبار بصورت ناب استفاده گردد. بنابراین، نظر ایشان این بود که باید مبنا و منبع فقه و احکام اسلامی، قرآن و احادیث باشد.
همچنین، ایشان در درباره اجماع می فرمودند که اگر اجماع را فی الجمله بپذیریم خلافت خلیفه اول را نیز پذیرفته ایم؛ بنابراین، اجماع را از حجیت ساقط دانسته و می گفتند که امام هادی (ع) فرمودند که در مسئله سقیفه اجماع رخ نداده است برای اینکه افرادی همچون سلمان، ابوذر، عمار یاسر و خیلی از صحابه و هاشمیان با خلافت خلیفه اول مخالفت کردند و اجماعی در کار نبوده است.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب